Osamdeset godina od bitke nad šajkaškim nebom

Obeležavanju godišnjice stradanja pilota Kraljevine Jugoslavije, koji su nakon nemačkog razornog bombardovanja Beograda krenuli u lov na nemačke avione i u bombardovanje nemačkog aerodroma u Aradu, prisustvovali su i predstavnici Udruženja vazduhoplovaca iz Novog Sada.

Prema rečima istoričara Jovana Petrovića, bombardovanje Jugoslavije bila je Hitlerova lična osveta za odbacivanje prethodno potpisanog ugovora o pristupanju Trojnom paktu.

Beograd je 6. aprila 1941. godine bombardovan u četiri navrata: u pola sedam ujutru, oko 11, oko 14 i oko 16 časova. Istog dana je sa aerodroma u Velikim Radincima kod Rume poleteo bombarder „Bristol-Blenhajm“ ka aerodromu u Aradu, koji je bio baza nemačke avijacije. Unutar ovog aviona bili su poručnik Slavko Zelenika, niži tehnički činovik Todor Radović i Blagoje Bakić.

- Nakon što je uspešno doleteo do Arada i izbacio čitav tovar bombi na cilj, bombarder se uputio nazad ka Velikim Radincima. Za njim je tada krenuo nemački lovački avion, kojim je upravljao prekaljeni pilot Arnold Lignic, stigao ih i oborio iznat atara Šajkaša. U padu aviona poginuli su svi članovi posade – rekao je Petrović.

Sukobi jugoslovenskih i nemačkih aviona na području atara Vilova, Šajkaša i Gardinovaca nastavljeni su i sutradan, kada se pilot 103. eskadrile 6. lovačkog puka narednik-vodnik Vladimir Gorup našao u vazdušnom okršaju sa nekoliko nemačkih aviona. Gorup je uspeo da obori jedan avion, ali je i sam bio srušen, pa se spasio iskakanjem iz svoje letelice. Kada su nemački piloti videli da je Gorup aktivirao padobran, počeli su da pucaju na njega i tim činom, koji se u avionskim borbama smatra neviteškim, ubili jugoslovenskog pilota.

Predsednik opštine Titel Dragan Božić istakao je da je od žrtve stradalih pilota veći jedino ponos koji svi osećamo.

- Ne smemo zaboraviti heroje koji su braneći svoj narod dali živote za svoju zemlju. Dugujemo im zahvalnost za hrabrost koju su pokazali kada su ovde na nebu iznad naših mesta Šajkaš, Vilovo i Gardinovci nisu ustuknuli pred mnogo jačim neprijateljem. Njihovo delo je besmrtno i od njihove velike žrtve veći je jedino ponos koji osećamo – rekao je predsednik opštine.   Tokom Aprilskog rata, jugoslovenska avijacija je u sadejstvu sa protivvazdušnim jedinicama uspela da obori skoro 50 neprijateljskih aviona, osujeti kretanje nemačke vojske i bombarduje aerodrome u južnoj Austriji. Na ovaj način, avijacija je uspela da sačuva obraz i ugled kako vojske, tako i države i naroda.

Tekst i foto: Srđan Knežević