Izmenjeni projekti da sinagoga ostane ista

Gradskoj kući. Beogradskoj Kompaniji „Mašinoprojekt-kopring” je, u okviru projektnog zadatka, poverena revizija glavnog arhitektonsko-građevinskog projekta rekonstrukcije i restauracije enterijera, izrada glavnog projekta eletroinstalacija, glavnog projekta termotehničkih instalacija i instalacije ventilacije, uređenje dvorišta Sinagoge sa revitalizacijom ograde i statička provera cele konstrukcije.

Prilikom prezentacije objašnjeno je da su raniji projekti morali biti revidirani, kako bi u ovaj spomenik kulture od izuzetnog značaja mogli da se utkaju savremeni materijali i tehnologije. S obzirom na to da je prvobitno bilo zamišljeno da subotička Sinagoga bude multifunkcionalni centar za velike koncerte i druge velike događaje, sa izuzetno bogatom scenskom tehnikom, posebnom ventilacijom i podzemnim aneksom gde bi bile smeštene prateće prostorije za izvođače, garderoba i sanitarni čvorovi, revizijom dosadašnjih glavnih projekata Sinagagoga se u potpunosti čuva u izvornom obliku. Predviđena je restauracija kompletnog objekta sa obradom i osvetljenjem, a u objektu će moći da se održavaju izložbe, manji koncerti i skupovi i verski obredi

Ideja stručnjaka „Mašinoprojekt-kopringa” je da se, kada je reč o enterijeru, svim radovima, podrazumevajući i one najspecifičnije (restauratorski i slikarski radovi, zamena vitraža, podnih i zidnih obloga i svega što čini enterijer), kao i materijalima predviđenim ovim projektom, vrati prvobitno stanje i izgled Sinagoge.

Tako će, na prime, kod elektroinstalacija, koristiti originalne svetiljke, ali će se u njih ugraditi LED sijalice od 11 vati, kao savremeni izvori svetlosti, koje zamenjuju klasičnu sijalicu od 75 vati. Novo osvetljenje predviđeno je jedino u radnim prostorijama iza oltara.

Vodiće se računa da se temperatura objekta održava na oko 12 stepeni, dok će se sistemom ventilacije obezbediti kontrola unutrašnje vlažnosti vazduha radi sprečavanja neželjene kondenzacije na hladnim površinama. Planirano je podno grejanje sa plastičnim polietilenskim cevima koje su postavljene u cementnu košuljicu, dok je na nivou galerije planirano grejanje podnim konvektorima postavljenim u nivou poda, pored spoljnih prozora. Predviđeno je i grejanje u tavanskom prostoru, a njegova jedina svrha je održavanje temperature kupole i sprečavanje kondenzacije sa unutrašnje strane objekta.

S. Iršević

Pod nadzorom mađarskog Nacionalnog saveta

Skuptina Subotice prihvatila je da se Sinagogom po završetku restauracije upravlja po sporazumu između Grada, Jevrejske opštine i Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine. Grad je vlasnik objekta koji zadržava versku svrhu i u tom smislu koristiće ga Jevrejska opština Subotica, dok Fondacija „Subotička Sinagoga“ utvrđuje i usklađuje kulturne i religijske sadržaje. Međutim, kulturne i kulturno-umetničke manifestacije u Sinagogi nadziraće i koordinisati mađarski Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine, kao korisnik finansijske pomoći Vlade Mađarske od 500 miliona forinti za unutrašnje renoviranje. Zanimljivo je da je ovo pravo Nacionalnom savetu Mađara dato praktično trajno, a najmanje 99 godina, bez naknade.