Čuvarkuća u Srpskoj Crnji: U Đurinom ambijentu
SRPSKA CRNJA: Posle Bačkog Petrovog Sela, Aradca, Kupinova, Selenče, Kucure i Rivice, projekat „Čuvarkuća” preksutra se realizuje u Srpskoj Crnji. Ovaj kompleksni projekat, koji ima podršku Evropske unije, obuhvata očuvanje kulturne, gastronomske, jezičke i svake druge specifičnosti vojvođanskog sela.
Program u prostoru spomen-kuće Đure Jakšića počeće u 14 sati izložbom slika renomiranih vojvođanskih slikara. Radovi su nastali tokom slikarske kolonije na salašu 137, kod Novog Sada, i inspirisani su motivom „Vojvodina naša kuća”.
Posetioci Srpske Crnje će tokom dana moći da vide razne rukotvorine i proizvode domaće radinosti, ali i da uživaju u nastupima, koje su pripremili domaćini. Otvaranje izložbe slika u Memorijalnom muzeju Đure Jakšića pratiće kulturno-umetnički program pod nazivom „Čitanje Đurinih stihova”.
Hram Srpske pravoslavne crkve podignut je u Srpskoj Crnji davne 1775. godine, te ima status spomenika kulture od velikog značaja. Deo ikonostasa u crkvi uradio je upravo Đura Jakšić.
Svaki putnik, slučajni ili namerni, na spisak znamenitosti koje treba posetiti u Vojvodini trebalo bi da uvrsti i Memorijalni muzej Đure Jakšića. Otvoren je 1980. godine u rodnoj kući velikana, koja je građena u tipičnom panonskom stilu početkom 19. veka. Pesnik i slikar Đura Jakšić ostavio je iza sebe obimnu galeriju portreta, dvadesetak ikona i isto toliko kompozicija sa temama iz srednjevekovne i novije istorije srpskog naroda. Kvalitetne reprodukcije njegovih značajnijih slika (originali se čuvaju u Narodnom muzeju u Beogradu), mogu se videti u u memorijalnom muzeju. Izbor najznačajnijih pesama i odlomaka iz pripovetki odabrali su kustosi Narodnog muzeja u Zrenjaninu i uvrstili u istorijsko-umetničke zbirke. Formirana je i etnološka zbirka.
Od 15 sati biće upriličena degustacija starinskih slanih i slatkih jela, izložba proizvoda domaće radinosti, predstavljanje udruženja žena, zanatlija i njihovih rukotvorina, udruženja gastronoma i čuvara starih običaja, iz Srpske i Nove Crnje, Aleksandrova, Radojeva i drugih mesta.
Srpska Crnja je naselje sa oko 3.000 stanovnika, na međunarodnom putu, uz granični prelaz sa Rumunijom. Nadaleko je poznata po Đuri Jakšiću, velikom srpskom slikaru 19. veka, piscu, liričaru srpskog romantizma i boemu, koji je ovde rođen 1832. godine. To je uporište na kojem u Srpskoj Crnji razvijaju kulturni i manifestacioni turizam. Centralna manifestacija posvećena Đuri Jakšiću „Liparske večeri” održava se početkom juna. Svake godine u julu organizuju „Boemske noći”, turističko-zabavnu manifestaciju, kao i Sajam kulture u septembru.
Sutrašnja kulturno-edukativna manifestacija je deo projekta „Čuvarkuća“ koji realizuje Fondacija 021 Novi Sad sa partnerom – domaćinom, nevladinom organizacijom Centar za razvoj civilnog društva iz Zrenjanina. Do završne manifestacije u Novom Sadu, predstoje programi u Tavankutu, Torku, Belom Blatu, Golubincima i Putincima. Tako će biti predstavljena po četiri sela iz Bačke, Banata i Srema.
V. H.