Sveti Sava pokretač stvaralačkih snaga

Svečanom akademijom pod nazivom „Žiča i Studenica pamte...“, juče je u Sremskim Karlovcima i na teritoriji Eparhije sremske otpočelo obeležavanje osam vekova samostalnosti Srpske pravoslavne crkve, koju je 1219. godine u Nikeji izdejstvovao Sveti Sava. Programu u Karlovačkoj gimnaziji je prethodila sveta arhijerejska liturgija u Sabornoj crkvi, koju su služila dvojica episkopa, sremski Vasilije i kanadski Mitrofan.

Pod svodom najstarije srpske gimnazije vladika Vasilije je, osvrćući se na veliki jubilej, koji, kako je rekao, treba da se obeležava ove godine u svim crkvama i školama, posebno naglasio ulogu i značaj njenog prvog predstojatelja i arhiepiskopa, Svetog Save.

– Činjenica da imamo svoju, samostalnu crkvu, koja razume našu dušu, koja nas materinski teši i živi nerazdvojivo s nama i u nama, njegova je zasluga – rekao je vladika Vasilije. – Sveti Sava nije ni mitsko ni magijsko biće, niti svetac koji stoji nasuprot „običnim“ ljudima. On je samo celovita, ostvarena i dovršena ličnost koja je svoj ovozemaljski vek proživela crkvenim načinom  života. Sabrala su se u njemu sva vremena, povezali vekovi, ukrstile se ljudske sudbine, progovorila sva naša pokolenja. Za života je bio „putujući hram“ i apostol, a njegove mošti su bile „lek besmrtnosti“. Ličnost njegova se ne iscrpljuje u svojoj vremensko-prostornoj dimenziji. On je uspeo da pokrene sve stvaralačke snage naroda, da upali oganj vere i saznanje da smo, radeći dobro, Božji saradnici i istinski graditelji svoje sreće i svoga spasenja.

Vladika Vasilije je istakao da je Sveti Sava od mladog monaha – idealiste postao prosvetitelj, neumorni učitelj, koji je pokrenuo celokupni duhovni život srpskog naroda ka svetlosti zdravog verskog znanja, kulturnog procvata i ekonomskog prosperiteta.

– Političkom i kulturnom životu našeg naroda preporoditeljski rad Svetog Save odredio je pravac i tok, s kojeg se više nije moglo ni smelo skretati. Glavna briga Savina bila je da u narodu učvrsti pravoslavnu veru, da suzbije jeresi i sujeverje i da postavi takve veze i spone između crkve i naroda da ih više nikada ništa ne može razdvojiti. Dalekosežnošću svoga uma shvatio je da se mora stvoriti jaka narodna crkva, koja će moći da odoli svim iskušenjima. Tada počinje njegovo preporoditeljsko delovanje. Delo Svetog Save danas se više ne može i ne sme posmatrati s uskog verskog i nacionalnog gledišta – kazao je episkop Vasilije.

U umetničkom delu programa jučerašnje proslave nastupile su dramske umetnice Gordana Đurđević Dimić i Tijana Maksimović, etno-grupa Saborne crkve, guslar Petar Mišović, folklorni ansambli „Vila“ i „Brankovo kolo“, đaci Karlovačke bogoslovije i OŠ „23. oktobar“.

Z. Milosavljević