Petrovaradinska tvrđava proslavila 326. rođendan

Obilazak obuhvata kilometar hodnika, od ukupno 16, i prvi od četiri sprata, a posetioci su imali priliku da vide kako bi se Tvrđava branila pomoću tih tunela u slučaju neprijateljskih proboja.

Interesovanje za obilazak Podzemnih vojnih galerija uvek je izuzetno veliko i kod domaćih i kod starnih turista, kaže muzejski vodič Miloje Milić.

Mislim, dodaje naš sagovornik, da su Podzemne vojne galerije Petrovaradinske tvrđave najveća atrakcija koju posetilac može da vidi u Novom Sadu uopšte.

Hodnici ispresecani borbenim linijama, barikadama, zamkama, minskim poljima, vraćaju nas u vreme od pre nekoliko vekova. Uz tekstualna i likovna objašnjenja, vojne galerije pružaju posetiocima pravo uživanje, kaže Milić.

Takozvana Gornja tvrđava, najčešće posećena, predstavlja najmanji, ali najviši i najvažniji deo, odakle je 18. oktobra 1692. godine započeta njena izgradnja. S druge strane Dunava takođe je postojala tvrđava, koja je čuvala mostove, a 500 metara od nje razvijao se Novi Sad.

Nakon što je iz jednog srednjovekovnog mađarskog manastira proterala Osmanlije, Austrijska monarhija počinje da zida ovu tvrđavu, objasnio je Miloje Milić na početku obilaska podzemnih tunela.

Prema njegovim rečima, bila im je potrebna moderna tvrđava s više odbrambenih bedema zvezdastog oblika i gradnja se kreće u dva pravca.

Na levoj strani, gde je danas Vojska, deo je bio poplavljen, a unutar drugog dela, u Gradiću, živele su porodice oficira. Druga strana nije mogla da se poplavi jer je teren ovde viši. Teren se kreće odgore i postepeno se spušta, zato je poznat kao galerija. Odatle Turci napadaju s kopna i ako stignu do zidina Tvrđave, vojska počinje da se spušta u tunele u kojima smo sad, objašnjava Milić.

Tvrđava je prilagođena terenu. Tuneli se prostiru kroz Gornju i Srednju tvrđavu, a posetioci imaju mogućnost da upoznaju kilometar gornjeg borbenog nivoa. Među debelim zidinama i danas se nalaze otvori za puške, kao i spavaone. Tu su figure vojnika od kartona, što pojačava utisak, kao i malo ognjište iz davnih vremena.

Tvrđava se gradila sve do 1780. godine, sve dok je trajala opasnost od Turaka, navodi Milić.

Kako dodaje, bitke su se pomerile južnije te je često postajala druga linija odbrane, zato je i očuvana.

Turci je nikad nisu osvojili i nije bilo borbi u svetskim ratovima. Petrovaradinska tvrđava je zbog toga jedna od najbolje očuvanih tvrđava francuskog tipa, naveo je naš sagovornik.

Besplatne obilaske Podzemnih vojnih galerija organizovao je Muzej grada Novog Sada, a tunele je, inače, moguće posetiti svakog dana, osim ponedeljka, od 9 do 17 časova. Obilazak je potrebno unapred zakazati, a to je moguće učiniti pozivom na brojeve 021/6433-613 i 6433-145 ili ličnim dolaskom u Muzej. Minimalan broj posetilaca je deset, a obilasci se realizuju na srpskom i engleskom.

Cena je 300 dinara za odrasle, 200 za studente i penzionere, a 100 dinara za učenike.

B. Pavković