O kolonizaciji Vojvodine od 3. do 20. februara u KCNS
NOVI SAD: U Kulturnog centru Novog Sada će od 3. do 20. februara biti održana serija tribina, radionica, izložbi , projekcija filmova i predavanja na temu kolonizacije Vojvodine, a povodom 100. godišnjice kolonizacije Vojvodine 1921–1941. i 75. godišnjica kolonizacije 1945–1948.
Projekat „Kolonizacija Vojvodine” deo je zvaničnog programa Evropske prestonice kulture – Novi Sad 2022. u okviru programskog luka „Seobe”, koji tematizuje kretanje stanovništva kao umetničku inspiraciju i podseća na pozitivne ishode migracija i prožimanja kultura. Kulturni centar Novog Sada navedeni projekat realizuje u saradnji sa Muzejom Vojvodine.
U procesu kolonizacije 1921–1941. godine na području današnje AP Vojvodine formirano je preko 80 kolonija koje je naselilo između 65.000 i 70.000 stanovnika. Formirana su sasvim nova naselja, dok su neke od kolonija sazidanih u blizini starih naselja postale njihov integralni deo.
Kolonisti su bili srpski ratni veterani – dobrovoljci, bivši austrougarski državljani iz Like, Bosne, Hercegovine, Boke Kotorske, Banije, Korduna i Dalmacije, Srbi iz Mađarske i Rumunije koji su se preselili u matičnu zemlju i banatski bezemljaši – meštani iz banatskih sela iz okoline današnjeg Zrenjanina i Kikinde.
Naselja koja su formirana zavičajno su mešovita, što je specifičnost tih naselja jer su se u njima spleli običaji srpskog stanovništva iz različitih krajeva. U kolonističkim naseljima, koja su najmlađa u Vojvodini, neguje se sećanje na pretke – pionire stvaraoce tih naselja.
U godinama 1921–1923. obeležava se stogodišnjica međuratne kolonizacije. Osnivači naselja imali su svoje vrednosti: izraženi srpski patriotizam, ogromni životni vitalizam jer po doseljavanju nisu dobili kuće, stoku i poljoprivredna radila, već su počinjali „život na goloj ledini“, borbenost, životnu energiju, izrazitu međusobnu solidarnost, prilagodljivost novom načinu života, sklonost i poštovanje prema obrazovanju.
Program:
3.2. (četvrtak), Tribina mladih i Likovni salon
17.00 „Preci i potomci“, otvaranje dve dokumentarne izložbe (trajaće do 20. februara)
3. 2. (četvrtak), Tribina mladih
17.30 Predavanje „Jugoslovenske kolonizacije 20. veka u Vojvodini – uzroci, karakter, poređenja, promene“
Na predavanju govore: Saša Marković, Milan Micić, Slobodan Bjelica.
4.2. (petak), Mali likovni salon
18.00 Otvaranje dokumentarne izložbe „Seljačka zemljoradnička zadruga Hercegovina“
Izložba će trajati do 20. februara.
7.2. (ponedeljak), Tribina mladih
18.00 Predavanje „Promena prostora Vojvodine usled kolonizacije 1921–1941” (Milan Micić) i promocija knjige Kolonistička naselja
8.2. (utorak), Tribina mladih
12.00 Radionica uz dokumentarni film „Banatsko Aranđelovo”
Radionicu vodi Milan Micić.
8.2. (utorak), Velika sala Kulturnog centra Novog Sada
19.00 Projekcija filma „Bolest i ozdravljenje Bude Brakusa“ (red. Želimir Žilnik)
9.2. (sreda), Tribina mladih
18.00 Tribina „Promene seoskih zajednica usled procesa kolonizacije Vojvodine u 20. veku“
Govornici su Milan Micić, Predrag Vajagić i Dimitrije Mihajlović.
10.2. (četvrtak), Tribina mladih
14.00 Radionica uz dokumentarni film o logoru u Šarvaru
Radionicu vodi Dimitrije Mihajlović.
10.2. (četvrtak), Velika sala Kulturnog centra Novog Sada
19.00 Projekcija filma „Voz bez voznog reda“ (Milan Livada)
11.2. (petak), Tribina mladih
18.00 Predavanje „Mobilnost srpskih doseljenika u SAD u prvim decenijama 20. veka“ (Dimitrije Mihajlović)
14.2. (ponedeljak), Tribina mladih
14.00 Radionica uz dokumentarni film o spomeniku (Bogdan Šekarić)
18.00 Predavanje „Porodični i društveni život kolonista u Vojvodini između dva svetska rata“ i promocija knjige Kuća i hleb (Milan Micić)
17.2. (četvrtak), Likovni salon
12.00 Radionica o ličkoj basi (Bogdan Šekarić)
17.2. (četvrtak), Tribina mladih
18.00 Predavanje „Uzroci i karakter kolonizacije Vojvodine 1945–1948” (Pavle Orbović)
18.2. (petak), Tribina mladih
18.00 Tribina „Promene u kolonističkim porodicama u procesu prilagođavanja prostoru kolonizacije u 20. veku“
Na tribini govore Milan Micić, Predrag Vajagić i Bogdan Šekarić.
18. 2. (petak), Velika sala Kulturnog centra Novog Sada
19.00 Projekcija filma „Preko mora do Karađorđeva” (Milica Mitrović).
Ulaz na sve programe je besplatan.