KUĆA ILIJE NEŠINA U KOVILJU Dom narodnog heroja kulturno dobro

Zbog svojih istorijskih i graditeljskih vrednosti prizemni objekat je 1980. godine utvrđen za kulturno dobro, a godinu dana potom pretvoren u spomen-zbirku, te otvoren za javnost.

Reč je o tipično vojvođanskoj seoskoj kući, s zabatom, u kojoj se prostorije, kuhinja i dve sobe, nižu jedna za drugom, a gonk je postavljen s dvorišne strane.

Na jednostavnoj uličnoj fasadi su dva dvokrilna prozora i drvena vrata, kroz koja se ulazi na dvorišni trem patosan ciglama. Dvovodni krov pokriven je biber crepom, a neobarkni zabat izidan je izvan ravni krova.  

U produžetku kuće nekada se nalazila štala, koja je vremenom pretvorena u manji stan. Dvorište je ograđeno bedemom od cigala sa velikom drvenom kapijom. Kuća je kao objekat NOB-a značajna i po tome što je u njoj 1940. godine osnovana prva mesna organizacija SKOJ-a. U oktobru 1981. godine pretvorena je u spomen-kuću i otvorena za javnost.

Kuća Ilije Nešina obnovljena je 2019. godine, što je podrazumevalo konzervatorsko-restauratorske i građevinsko-zanatske radove. Sređene su ulične fasade, izrađeni novi prozori na fasadi iz Ulice Braće Vukov, te restaurirani oni na fasadi iz Ulice Ilije Nešina i ulazna vrata. Osim toga, izrađene su i postavljene dvorišne kapije, ozidan bedem iz Ulice Ilije Nešina.

Ilija Nešin rođen je u Kovilju. Kao student Medicinskog fakulteta u Beogradu, uključio se u rad Naprednog radničkog pokreta, a 1940. godine postao je član

Komunističke partije Jugoslavije. Za vreme Drugog svetskog rata , aktivno je radio na organizovanju narodno-oslobodilačkog pokreta u Novom Sadu, Kovilju i drugim mestima južne Bačke . Prva mesna organizacija SKOJ-a osnovana je upravo u njegovoj kući 1940. godine. Nešin je poginuo 2. avgusta 1942. godine  u sukobu sa fašističkom patrolom  na putu između Mošorina i Iđoša.

J. Vukašinović