Iz Novog Sada najviše suvenira ode u digitalnom obliku
NOVI SAD: Zajednički zaključak prodavaca suvenira u centru Novog Sada jeste da većina i stranih i domaćih turista koji posete vojvođansku prestonicu najčešće sa sobom odnesu na stotine suvenira “spakovanih” u hiljadama megabajta i gigabajta fotografija i snimaka koje naprave šetajući Zmaj Jovinom, Dunavskom, Kejom i Petrovaradinskom tvrđavom…
Prema podacima Turističke organizacije Novog Sada, u prvih pet meseci ove godine ostvareno je oko 100 hiljada noćenja stranih turista, dok ih je još nekoliko desetina hiljada boravilo u jednodnevnim izletima na koje najčešće stižu dunavskim kruzerima.
Međutim, prema rečima Mileta koji prodaje suvenire na štandu kod Srpskog narodnog pozorišta, stranci su “varljiva” klijentela…
Oni koji dolaze pojedinačno ili porodično u neku posetu Novom Sadu ili su tu poslom i slično, oni uglavnom i kupe neki suvenir za uspomenu, dok ove grupe turista koji stižu brodovima u Novi Sad – mnogo ređe. Pretpostavljam da oni svraćaju u veći broj gradova na tom putovanju pa ne kupuju svuda suvenire. Iskreno, najviše kupuju naši ljudi, odnosno svi iz regiona koji pričaju “po naški”, ali i sami Novosađani koji takav poklon ponesu nekom, priča Mile, dok mu pored tezge upravo prolazi grupa od tridesetak turista iz Nemačke jedva bacivši pogled na šarenu ponudu uspomena iz Novog Sada. Jedan se ipak zaustavlja, ali samo da bi fotografisao štand…
Eto vidiš, on sad ima sve ove suvenire na fotografiji – kroz smeh govori Mile, zadovoljan što mu je odmah potvrđena teorija o strancima koji slabije kupuju, a nezadovoljan zbog još jedne propuštene prilike da se uveća pazar…
Iako Novi Sad nema zvaničan gradski suvenir, najčešći motiv koji se nudi turistima je Petrovaradinska tvrđava, odnosno njen čuveni sat koji se može videti na kutijama šibica, šoljama, satovima, magnetima, nalepnicama, beyevima, privescima ili čašicama za rakiju…
To nam potvrđuje i Žile koji prodaje suvenire na jednom od dva štanda na početku Dunavske ulice uz Katoličku crkvu.
Naravno, svako ima svoj ukus i neki se oduševe sitnicama kao što je naprstak, ogledalce, kutija šibica ili nekim zanimljivim motivom s nalepnica i magneta, ali ipak najprepoznatljivija je tvrđava i ona je najprisutnija među suvenirima, kaže Žile pokazujući i na susedni štand gde preovlađuju keramički predmeti – tanjiri, satovi, oslikane kutijice, figurice najpoznatijih novosadskih zgrada…
U suvenirnici Galerije Matice srpske osim “klasičnih” gradskih suvenira ima i predmeta sa odštampanim motivima umetničkih dela koja se čuvaju u ovoj ustanovi. Tako se mogu kupiti krpice za brisanje naočara s printovima najpoznatijih slika naših autora.
Povodom 170 godina od Majske skupštine koje su obeležene ove godine u maju, na krpcicama za naočare, ali i na majicama našla se i čuvena slika Pavla Simića koja se smatra vizuelnim dokumentom ovog istorijskog događaja.
Sanja koja sa suprugom prodaje suvenire u Zmaj Jovinoj ulici kaže da je u poslednje vreme “dobro prošla” sa staklenim predmetima koje je sama oslikavala, uglavnom novosadskim motivima.
Prepoznaju da je ručno oslikano i to im se sviđa, ali idu i druge stvari. Nekada uzmu prvu stvar na kojoj vide natpis Novi Sad ili tvrđavu, ali ima ih i koji dobro pregledaju svaki suvenir, pa tek onda kupe, kaže Sanja i i od novijih predmeta ističe vrlo detaljno urađene figurice novosadske katedrale…
Iako suveniri, pogotovo oni koji treba da očuvaju uspomenu na posetu nekom gradu ili mestu ne pružaju baš mnogo mogućnosti za “umetnički dojam” (što zbog cene što zbog ograničenih motiva), povremeno se pojave umetnički dizajnirani i “označeni” predmeti.
Tako su nedavno veliku “popularnost” u Novom Sadu stekli printovi Vuka Vučkovića, slikara iz Pančeva čija je serija slika “Gradovi” (Beograd, Novi Sad, London, Čikago i Njujork) odlično primljena u galerijama. Sliku Novog Sada na kojoj se iz ptičije perpspektive vidi preko 150 najznačajnijih objekata u gradu, uradio je 2016. godine i upravo su motivi sa te slike korišćeni za printove manjih formata, ali i za štampu na predmetima poput kutija za naočare, novčanicima…
Reakcije ljudi su, kaže Vučković, pozitivne i to mu je dodatna motivacija.
Zanimljivo je čuti tuđe utiske, doživljaje i anegdote koje se povezuju sa nekim gradom. A najdraže mi je kad stanovnici tog grada pomisle da sam njihov sugrađanin, onda znam da sam uspeo. To se upravo desilo sa slikom Novog Sada, kaže Vučković i dodaje da prvobitna ideja nastanka tih slika nije imala vezu sa suvenirima, ali da je vremenom u studiju sa svojom suprugom Ivom dizajnirao tzv. poklon ili Gift ediciju, koju čine printovi malog formata i interesantnog pakovanja, namenjenu pre svega turistima i ljudima koji su u potrazi za poklonom koji predstavlja simbol grada.
Tad sam osmislio i specijalnu mapu koja se dobija uz svaki print, na kojoj su nabrojani i objašnjeni svi naslikani objekti. Ona je prilično detaljna i precizna pa se može koristiti kao svojevrsni vodič kroz grad. Smatram da je ovo jedan od načina na koji, kao umetnik, mogu da doprinesem pozitivnoj promociji Srbije i to me ispunjava, kaže Vučković čiji se printovi mogu naručiti preko sajta njihovog studija “Wolf art”, kao i u par novosadskih galerija.
N. Perković/Z. Delić
