Gatrijev test novorođenčadi u Domu zdravlja “Novi Sad”
Novorođenčad koja žive na teritoriji Južnobačkog okruga, Gatrijev test rade od 5-8 dana od rođenja, ne računajući nulti dan, odnosno dan kada su rođeni. Test se realizuje u Domu zdravlja “Novi Sad”, Vršačka broj 28, svakog radnog dana.
Prema rečima Kristine Nedeljković, načelnice službe patronaže, termini za testiranje se zakazuju svakog radnog dana.
“U skladu sa epidemiološkom situacijom, kako bismo sprečili širenje KOVID 19, roditelji su u obavezi da zakažu termin za Gatrijev test na brojeve telefona 021/4879-591 ili 064/8088181, svakog radnog dana u periodu od 11-13 časova. Termini se zakazuju sa razmakom od 10 minuta, kako bismo imali dovoljno vremena za sprovođenje mera dezinfekcije nakon svakog uzorkovanja. Prilikom dolaska u dispanzer, na ulazu Vas dočekuje patronažna sestra koja popunjava epidemiološku anketu tokom sprovođenja dezinfekcije ruku i merenja telesne temperature. Nakon toga ulazite u prostor u kome se realizuje Gatrijev test. Ukoliko su babinjara, novorođenče ili neko od ukućana KOVID 19 pozitivni, organizuje se uzorkovanje materijala za Gatrijev test u kućnim uslovima”, kaže Kristina Nedeljković.
Gatrijev test je neonatalni skrining koji se radi kod svih novorođenčadi sa ciljem pravovremenog otkrivanja kongenitalne hipotireoze i fenilketonurije. Fenilketonurija je urođeni poremećaj metabolizma, pri čemu se aminokiseline fenilalanina ne razgrađuju u organizmu nego se nagomilavaju. Organizam nije u stanju da hranu bogatu proteinima razloži zbog nedostatka ili nedovoljne količine enzima fenilalanina. Tako dolazi do nagomilavanja fenilalanina u krvi što posledično dovodi do oštećenja mozga. Usled toga dolazi do mentalne retardacije, epilepsije, psihomotornog nemira i poremećaja ponašanja. Ovi poremećaji se obično primećuju u uzrastu deteta od 4 do 6 meseci. Beba na rođenju izgleda potpuno normalno, nema nikakvih simptoma koji bi mogli da ukazuju na ovu bolest. Jedina uspešna terapija je dijeta koja se zasniva na ograničenom unosu fenilalanina. Terapija je individualna i zavisi od vrednosti ovog enzima u krvi. Po otkrivanju bolesti, potrebne su redovne kontrole i uredno praćenje vrednosti fenilalanina.
Kongenitalna hipotireoza je urođena, smanjena funkcija štitne žlezde, kada se tiroksin i tireostimulirajući hormon luče u smanjenoj količini ili se uopšte ne luče. Izgled novorođenčeta sa kongenitalnom hipotireozom je karakterističan: oštra, gusta kosa, koja se spušta nisko na čelo, široko lice grubih crta, ulegnut koren nosa, veliki jezik koji viri iz usta. Terapija je hormonska. Ukoliko se sa lečenjem ovih bolesti započne što pre, to može sprečiti oštećenja organa, kao i drugih telesnih i mentalnih oboljenja.
