Arhitektonskom biseru neophodno doterivanje fasade

Povodom 2021. godine, kada će Novi Sad nositi titulu Evropske prestonice kulture, u čemu će značajnu ulogu igrati i Sremski Karlovci, episkop sremski Vasilije ukazuje na loše stanje fasade fasade Patrijaršijskog dvora, u centru tog gradića, apelujući na odgovorne institucije i pojedince da odvoje novac kako bi se sanirala spoljašnjost tog velelepnog zdanja. Uz napomenu da izgleda neprimerno za buduće svečanosti, vladika Vasilije kaže da je projekat sanacije fasade Patrijaršijskog dvora već pripremio Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture.

“Smatramo da ovaj spomenik kulture od izuzetnog značaja u Sremskim Karlovcima zaslužuje sveukupnu našu pažnju, te apelujemo i molimo da se iznađe novac za njegovu obnovu”, napominje vladika Vasilije. “Eparhijski centri u Srbiji, imaju sve više aktivnosti koje se ne tiču samo crkvenog života i  obavljaju izuzetno značajnu javnu društvenu funkciju, a svaki od naših dvorova prestavlja, sam za sebe, vrlo važan istorijski spomenik kulture srpskog naroda. Samo kroz karlovački Patrijaršijski dvor i riznicu godišnje prođe više od 200.000 posetilaca i turista.”

    Po rečima episkopa sremskog, Patrijaršijski dvor u Sremskim Karlovcima jedan je od njihovih najvelelepnijih građevina, a takođe jedan od najlepših primera vladičanskih dvorova u srpstvu. Sagrađen je između 1892. i 1894. godine, po projektu arhitekte Vladimira Nikolića.

Ustaše poharale zdanje



Episkop sremski podseća da su za 125. godina postojanja u dvoru donošene mnoge istorijske odluke. Prisajedinjenje Vojvodine Srbiji 1918.godine, po vladikinim rečima, rešavalo se u Patrijaršijskom dvoru na čelu sa crkvenim velikodostojnicima, a 1920. održano je Ujedinjenje srpske crkve i uspostavljena je Patrijaršija, te sve do odlaska u Beograd u njemu je stolovao i srpski patrijarh. U toku Drugog svetskog rata ustaše su opljačkale dvor. Od završetka rata do 1991. bio je u rukama države i korišćen za smeštaj Arhiva Vojvodine bez naknade. U njemu se nalazi sedište episkopa sremskog i letnja rezidencija patrijarša srpskog.

  “Mitropolit Stefan Stratimirović 1817. godine osnovao je zadužbinu za prikupljanje srestava za izgradnju Dvora, ali je on podignut u vreme patrijarha Georgija Brankovića”, kaže vladika Vasilije.”Izgradnja “u stilu talijanskih i peštanskih palata” poverena je preduzimačima Peklo Beli i Karlu Lereru. Dvorsku kapelu je oslikao naš čuveni slikar Uroš Predić, a danas su u palati  izložene i najvrednije ikone, portreti mitropolita i najznačajnijih crkvenih velikodostojnika, predmeti primenjene umetnosti i biblioteka retkih i vrednih rukopisa i stare štampane knjige.”  

Z. Milosavljević