Ko se sunca krije... VRUĆINA UBRZAVA STARENJE I VIŠE NEGO ŠTO MISLIMO! Naučnici otkrili OPASNU KOMBINACIJU visokih temperatura i vlažnosti NAJUGROŽENIJA je ova grupa ljudi

Ekstremne vrućine mogu da ubrzaju starenje organizma više od pušenja i alkohola pogotovo kod starijih ljudi, pokazuje novo istraživanje.

Studija "Kako klimatske promene podižu temperature širom sveta", objavljena u časopisu "Science Advances", otkriva da su stariji ljudi, koji su bili izloženi dugotrajnim periodima ekstremnih temperatura, pokazali znake ubrzanog biološkog starenja.

Naučnici sa Univerziteta Južne Kalifornije analizirali su podatke više od 3.600 osoba starijih od 56 godina širom Sjedinjenih Američkih Država, upoređujući njihove biološke markere sa temperaturnim obrascima u njihovim lokalnim sredinama.

Utvrđeno je da su oni koji žive u područjima gde su temperature često prelazile 32°C – što američka Nacionalna meteorološka služba klasifikuje kao "ekstremnu opasnost" – pokazali ubrzano biološko starenje, ponekad i za više od godinu dana.

Šta je biološko starenje i zašto je važno?

Za razliku od hronološke starosti (broja godina od rođenja), biološka starost odražava stanje organizma na ćelijskom i molekularnom nivou. Kada je biološka starost veća od hronološke, povećava se rizik od bolesti i prevremene smrti.

Za potrebe istraživanja, naučnici su analizirali uzorke krvi prikupljene tokom šest godina (2010–2016), uključujući podatke učesnika iz toplijih regiona poput Arizone.

Iako su visoke temperature same po sebi štetne, vlažnost vazduha dodatno pogoršava njihov efekat.

"Važno je razumeti kombinaciju vrućine i vlažnosti, posebno kod starijih, jer njihova koža više ne proizvodi znoj na isti način", objašnjava profesorka gerontologije Dženifer Ailšir sa Univerziteta Južne Kalifornije, jedna od autora studije.

"Kada starimo, gubimo sposobnost prirodnog hlađenja tela isparavanjem znoja", dodala je.

U uslovima visoke vlažnosti, znoj sporije isparava, pa se smanjuje sposobnost tela da se rashladi.

"Morate uzeti u obzir i temperaturu i vlažnost da biste tačno procenili svoj rizik", dodaje Ailšir.

Gradska vrućina i ugrožene populacije

Kako globalne temperature rastu, rezultati ove studije ističu hitnu potrebu za zaštitom ranjivih populacija, posebno starijih, od zdravstvenih rizika povezanih sa vrućinom.

Prema podacima Svetske meteorološke organizacije (WMO), 2024. godina bila je najtoplija ikada zabeležena, sa prosečnom temperaturom koja je bila 1,6° stepeni viša u odnosu na predindustrijsko doba. Talasi vrućine postaju sve učestaliji i intenzivniji.

Ranija istraživanja povezala su ekstremne temperature sa povećanim stresom po kardiovaskularni sistem, problemima sa bubrezima i čak kognitivnim smetnjama. Svetska zdravstvena organizacija (WHO) procenjuje da vrućina svake godine ubije više od 175.000 Evropljana, a bez adekvatnih mera, klimatske promene bi do 2099. godine mogle da izazovu dodatnih 2,3 miliona smrtnih slučajeva u Evropi.

Ova nova studija sugeriše da su rizici za stariju populaciju čak i veći nego što se ranije mislilo.

"Ako se temperatura svuda povećava, a populacija stari – i pošto su stariji ljudi posebno ugroženi – moramo mnogo pametnije da razmišljamo o strategijama za ublažavanje posledica vrućine", upozorava Ailšir.

Naučnici naglašavaju da bi gradovi mogli da smanje negativne posledice ekstremnih temperatura povećanjem zelenih površina, sadnjom drveća i dizajniranjem infrastrukture sa većom otpornosti na vrućinu.

Ukoliko ne bude takvih mera, visoke temperature mogle bi da predstavljaju još veću pretnju globalnoj starijoj populaciji u narednim decenijama.