RAK DOJKE IZLEČIV JE U VIŠE OD 90 ODSTO SLUČAJEVA Važno je otkriti ga na vreme
Kada se otkrije na vreme, rak dojke je izlečiv u više od 90 odsto slučajeva. Danas, samim načinom lečenja, koje je kraće i efikasnije, podiže se kvalitet života obolelih i lečenih žena.
Institut za javno zdravlje Vojvodine, povodom Nacionalnog dana borbe protiv raka objavio je preporuke u kojima se navodi da samopregled dojki treba da se radi jednom mesečno, da se uradi preventivni klinički pregled kod lekara jednom godišnje, kao i ultrazvučni pregled dojki po preporuci lekara, a da se mamografija uradi do 50. godine jednom, posle 50. godine svake dve godine obavezno.
- Faktori koji smanjuju rizik od dobijanja raka dojke su: nepušenje, neizlaganje duvanskom dimu i nataloženom duvanskom aerosolu; uzdržavanje od upotrebe alkohola; pravilna ishrana (kalorijski unos u ravnoteži sa kalorijskim rashodom, manje životinjskih masti, više povrća, voća i vode); redovna fizička aktivnost (30 minuta dnevno ili 150 minuta nedeljno) – navode u Institutu.
Osim toga, važno je poznavanje tehnika suočavanja sa stresom i njegovog prevladavanja; planiranje prvog porođaja pre 30. godine; dojenje dece – isključivo dojenje do šest meseci, a sa dohranom od 12 do 18 meseci, dodaju.
- Veća opreznost potrebna je kod žena sa naslednom komponentom, starijih od 50 godina, gojaznih, koje nisu rađale ili nisu dojile, koje su dugo uzimale hormonsku supstitucionu terapiju, ranije imale menarhu, a kasnije ušle u menopauzu i koje ne idu redovno kod ginekologa ili na sistematske preglede - navode.
Pažnja javnosti
Nacionalni dan borbe protiv raka dojke obeležava se 20. marta. Tako se skreće pažnja javnosti na raspostranjenost bolesti i na podizanje svesti žena o značaju preventivnih pregleda u ranom otkrivanju bolesti.
Rak dojke je vodeći maligni tumor u obolevanju i umiranju kod žena u Srbiji.
Prema poslednjim podacima Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut” iz 2022. godine, u Republici Srbiji je registrovano 4.590 novoobolelih i 1.900 umrlih žena od raka dojke. Stopa obolevanja od raka dojke kod žena u Republici Srbiji iznosila je 67,8 na 100.000, a stopa umiranja 21,5 na 100.000 žena.
U odnosu na prethodni period, zabeležen je porast uzrasno-specifičnih stopa obolevanja od 40. godine života, a najviše stope obolevanja su zabeležene u najstarijim uzrastima – od 70. do 74. godine života.
Visoke stope obolevanja
Visoke stope obolevanja u uzrastima od 55. do 74. godine prate u istim uzrastima i visoke stope umiranja. To najverovatnije govori o kasnom javljanju žena tog uzrasta, kada je maligna bolest već u uznapredovalom stadijumu.
Kada govorimo o umiranju od malignih tumora dojke, primećuje se blagi porast već u uzrastu od 45. godine, ali najviše stope umiranja su u uzrastu od 75 i više godina.
- Rak dojke je jedan od vodećih uzroka prevremene smrti kod žena u Srbiji. Meren godinama izgubljenog života, rak dojke je na trećem mestu kao uzrok smrti kod žena starosti od 45. do 64. godine, posle cerebrovaskularnih bolesti i ishemijske bolesti srca - kažu u Institutu.
Visoka učestalost obolevanja od raka dojke mora se u izvesnoj meri pripisati činjenici da do danas nisu otkriveni ili do kraja razjašnjeni svi uzroci njegovog nastanka, pa su dometi primarne prevencije, u tom smislu, limitirani.
- Imajući tu vrstu ograničenja u vidu, kao jedino dokazano efikasno rešenje za smanjenje stope umiranja od ove bolesti nameće se njeno rano otkrivanje, odnosno sekundarna prevencija. U Republici Srbiji je u decembru 2012. godine započet program organizovanog skrininga raka dojke koji ima za cilj smanjenje smrtnosti i unapređenje kvaliteta života žena obolelih od ove bolesti - napominju u Institutu.
