RAK PLUĆA GODIŠNJE U SRBIJI ODNESE OKO 5.000 ŽIVOTA Skrining BEZOPASAN a može da promeni sumornu statistiku
Karcinom pluća je podmukla maligna bolest, jer u trenutku kada se osete prvi simptomi većina pacijenata je već u metastatskom stadijumu bolesti.
Srbija zauzima drugo mesto, među deset zemalja u svetu sa najvišim brojem obolelih od raka pluća, dok smo na prvoj poziciji u Evropi po smrtnosti. Poražavajuća statistika - 7.000 obolelih i 5.000 umrlih svake godine, može da se promeni, pre svega najavljenim skriningom na rano otkrivanje raka pluća, ali i boljim lečenjem većeg broja pacijenata savremenim terapijama.
Načelnik odeljenja medikalne onkologije u KBC Bežanijska kosa dr Zoran Andrić kaže kako je kasno otkrivanje raka pluća često rezultat nespecificnih simptoma koji se lako prepisuju manje ozbiljnim zdravstvenim problemima, poput kašlja i zamora. Pored toga, prisutnost faktora rizika kao što su pušenje i zagađenje vazduha, u kombinaciji sa nedostatkom edukacije o važnosti rane dijagnostike, dodatno komplikuje rano otkrivanje. Skrining na rano otkrivanje raka pluća može napraviti ogromnu razliku u ranoj dijagnostici i preživljavanju pacijenata.
- Građani koji se podvrgnu skriningu, ne treba da brinu o zračenju, jer se koristi takozvani niskodozni skener, koji emituje vrlo nisku dozu zračenja. Iskustva iz regiona i Evrope pokazuju da ranije otkrivanje i veća dostupnost inovativnih terapija direktno utiče na bolji kvalitet i produženje života - objašnjava dr Andrić.
Kada je u pitanju lečenje ovog najsmrtonosnijeg raka, u našoj zemlji postoji nejednakost u dostupnosti terapije. Svake godine više od 500 pacijenata dobije dijagnozu skvamoznog raka pluća. Lekari takve pacijente mogu da leče samo hemioterapijom, jer druge opcije nisu dostupne o trošku zdravstvenog osiguranja. S druge strane, postoje i oni bolesnici koji dobiju dijagnozu neskvamoznog raka pluća, ali je njima na raspolaganju najsavremenija terapijama o trošku države.
Smrtnost smanjili i do 40 odsto
Udruženje pacijenata za borbu protiv raka pluća “Punim plućima” se već godinama zalaže da se pokrene skrining na rano otkrivanje raka pluća na teritoriji čitave zemlje, ali i za dostupnost inovativne terapije za što veći broj pacijenata. Olja Ćorović, iz Udruženja „Punim plućima” navodi da je potreba za skriningom ogromna, jer podaci pokazuju da se u zemljama u kojima se sprovodi skrining, smrtnost od raka pluća smanjila i do 40 odsto.
Načelnica odeljenja za molekularnu i imunoterapiju karcinoma pluća u Klinici za pulmologiju Univerzitetskog Kliničkog centra Srbije docentkinja dr Milica Kontić Jovanović kaže kako je inovativna terapija donela pravu revoluciju u lečenju karcinoma pluća. Kod jednog procenta pacijenata koji je primaju omogućeno je dugoročno vreme do progresije bolesti i značajno produženje života, što je najvažnije. Danas svetski vodiči više ne savetuju samostalnu primenu hemioterapije u prvoj liniji lečenja metastatskog karcinoma pluća.
- Svim pacijentima savetuje se ili ciljana ili imunoterapija - sama ili u kombinaciji sa hemioterapijom. Sudeći po rezultatima registracionih kliničkih studija oko 19 odsto pacijenata sa skvamoznim i 12 odsto pacijenata sa sitnoćelijaskim karcinomom pluća ostvaruju petogodišnje preživljavanje ako se uz hemioterapiju u lečenju primeni i imunoterapija - objašnjava dr Kontić Jovanović.
LJ. Petrović