BALKANSKA SMOTRA MLADIH STRIP AUTORA, 28-30. JUN, LESKOVAC Najbolji u regionu, najmasovniji na svetu

I ove godine program je izuzetno bogat i atraktivan - gotovo 30 aktivnosti koje će se odvijati u prostorijama Leskovačkog kulturnog centra, Narodnog Muzeja i Narodne biblioteke „Radoje Domanović”. Festival je i ove godine postavio rekord u brojnosti sa 3121 učesnikom iz 83 zemlje sveta sa 6 kontinenata. Balkanska smotra je prethodni rekord u brojnosti izlagača postavila 2022. godine sa 3046 učesnika iz 82 države, što je potvrdio i jedan od najuvaženijih svetskih eksperata za devetu umetnost i autora knjige “1001 strip koji morate pročitati pre smrti”, Pol Gravet. 

Uz pomoć Grada Leskovca i Ministarstva kulture Srbije, koji su ove godine podržali manifestaciju, na festivalu se održava pet internacionalnih izložbi. U Leskovačkom kulturnom centru od ove godine kreće ciklus izložbi “Balkans’ Best” (Najbolje sa Balkana), u kojem se predstavlja stvaralaštvo nekih od najboljih strip autora sa ovih prostora. Ove godine Balkanska smotra ima čast da ugosti proslavljene srpske internacionalce Bojana Kovačevića iz Inđije i Vladimira Krstića Lacija iz Niša, čime se promovišu vrednosti našeg regiona, a deo je šireg spektra ovogodišnjih izložbi koje vraćaju fokus na ovaj deo Evrope. U Narodnoj Biblioteci “Radoje Domanović” Smotra premijerno ugošćava strip Višegradske četvorke, koju čine Poljska, Slovačka, Mađarska i Češka, kao i izložbu “15 godina godina Vekovnika” o serijalu koji su organizatori makedonskog festivala “Strip Trip” proglasili za “balkanski fenomen”; sama izložba je do sada čak 13 puta u prethodne dve godine postavljana u Bosni i Hercegovini, Bugarskoj, Srbiji i Rumuniji. Balkanska smotra se uvek bavila izgradnjom mostova među nacijama i kulturnim scenama; zato su organizatori festival posebno ponosni što se na Balkanskoj smotri mladih strip autora po prvi put predstavlja strip Albanije van albanskih granica izložbom “Istorija albanske grafičke novele” - u pitanju je postavka koju čini blizu 100 strip autora iz Albanije. 

U okviru Međunarodne strip-konferencije koja se održava u okviru Balkanske smotre, predstaviće se strip scene Finske, Mađarske, Češke, Turske, Hrvatske, Makedonije, Slovenije, Bugarske, Crne Gore, Rumunije, Bosne i Hercegovine, Albanije, Grčke i Srbije. Festival nastavlja da se bavi strip-stvaralaštvom autorki kroz okrugli sto „Položaj strip-autorki u balkanskom stripu” na kome će učestovati autorke iz Srbije, Slovenije, Turske, Makedonije, Hrvatske i Bugarske. Smotri će prisustovati 70 gostiju, uglavnom strip-autora, sa Balkana, iz Evrope i, čak, iz Vijetnama. Među svetski poznatim gostima su hrvatski autor Stjepan Šejić, poznat po radu na Betmenu i svom stripu Sanstoun, rumunski internacionalac Flaviu Pop koji se takođe okušao na Betmenu, jedan od najpoznatijih českih strip teoretičara dr Pavel Pilh, predsednik sekcije za strip pri Savezu likovnih stvaralaca Bugarske Petar Stanimirov, slovenačka strip teoretičarka Pia Nikolič, jedan od najpopularnijih grčkih strip autora Stavros Kioutsiokis, eminentni poznavalac albanskog stripa dr Špend Bengu, jedna od centralnih ličnosti savremenog turskog stripa Devrim Kunter, naš proslavljeni intenacionalac koji crta Supermena i Spouna Mirko Čolak, dvojica od najpoznatijih spskih strip crtača starije generacije Vladimir Krstić Laci i Bojan Kovačević, kao i mnogi drugi…

Uz nagrade mladim autorima sa prostora Balkana, Smotra dodeljuje i najstariju nagradu za doprinos srpskom stripu u zemlji pod nazivom „Nikola Mitrović Kokan”, čiji su ovogodišnji dobitnici Bojan Kovačević iz Inđije i Vladimir Krstić Laci iz Niša. Internacionalnu nagradu „Miodrag Veličković Mivel” za satiričan strip ove godine osvaja Dimitris Kamenos iz Grčke. Nagradu „Prijatelj stripa”, koja se daje osobi koja se ne bavi aktivno stripom ali isti pomaže, radnopravno dobijaju novinarke Pia Nikolič iz Slovenije i Marina Mirković iz Vrbasa. Od prošle godine, Brašov iz Rumunije i Sofija iz Bugarske dodeljuju svoje nagrade na Balkanskoj smotri, a od ove godine im se nagradom pridružuje i Herceg Novi iz Crne Gore. Članovi žirija za pomenute nagrade su eminentna imena devete umetnosti iz Turske, Makedonije, Hrvatske, Rumunije, Bosne i Hercegovine, Srbije i Bugarske, a sve napred navedeno možda i najbolje svedoči o tome zašto se van Srbije o Leskovcu sve češće govori kao o prestonici stripa Balkana…

Spiritus movens, tvorac i organizator festivala Marko Stojanović, sabirući ovogodišnje festivalske utiske i polako kujuće planove za sledeću godinu, konstatuje: “Kažu da je najteže trajati, ali u tridesetoj godini Leskovačke škole stripa „Nikola Mitrović Kokan“, na čijem se čelu otprilike toliko i nalazim, mogu da kažem da iz mog iskustva to i nije tačno – odnosno, da je to samo deo istine. Najteže je (i)strajati na putu stalnog napretka – stariti, da, ali i rasti. Kad nemaš konkurenciju, kao što je mi dokumentovano nemamo, ostaje ti da se takmičiš sam sa sobom, što i radimo – iz festivala u festival, više ne ni iz godine u godinu već iz decenije u deceniju, uvek postavljajući sebi nove izazove i takođe uvek odgovarajući na njih. Najteže je uvek biti bolji – ali ne od drugih, već od sebe.“ 

Ilija Bakić