SRBIJA PRAVI ZNAČAJNE POMAKE U OBLASTI OBNOVLJIVIH IZVORA ENERGIJE Dragoceni kilovati iz vode, vetra, sunca

Borba protiv klimatskih promena je postala međunarodna obaveza za skoro sve države u svetu, koje su se usaglasile da rade na tome da spreče povećanje prosečne temperature na planeti za dva stepena, u odnosu na predindustrijski period, kao i da smanje emisiju gasova sa efektom staklene bašte u 2030. godini za 45 odsto u odnosu na emisije iz 2010. godine. Evropa je postavila ambiciozan plan – nulta emisija štetnih gasova do 2050. godine.

Srbija, koja ima veliki potencijal, od 2015. godine do danas je napravila značajan pomak u oblasti obnovljivih izvora energije, a prema podacima Udruženja obnovljivih izvora energije Srbije, se više od 35 procenata električne energije dobija iz OIE. To znači da iz energije vetra i sunca na mreži ima 605 megavata i 90 odsto te proizvodnje je iz 10 vetroparkova, dok je ostalo solarnog porekla. Do kraja decenije u planu je novih oko 3.500 megavata. Početak rada ili početak gradnje solarnih elektrana ili vetroparkova nije više retka vest, a strani investitori prednjače u ulaganju u solarne elektrane i vetroparkove.

Na osnovu statistike EPS-a, Srbija je prošle godine bila jedan od lidera u Evropi u korišćenju i proizvodnji obnovljivih izvora energije, s obzirom da Đerdap i ostale velike hidroelektrane daju znatne kapacitete. Potencijala u našoj zemlji ima za napredak u solaru i vetru, gde se ističe košavsko područje i područje Istočne Srbije kao najbolje za razvoj vetroelektrana, dok je u Južnom Banatu dobra infrastruktura.

Iz Udruženja OIE Srbije ukazuju da su neka istraživanja pokazala da imamo veći solarni potencijal od Nemačke, ali da treba realno sagledati sve mogućnosti i videti kako i gde se najlakše i najbrže dolazi do zelenih kilovata. Izuzetno je važno što građani prepoznaju i koriste solarne potencijale i na mikrolokacijama, odsnosno na krovovima svojih kuća i sada već ima više od tri hiljade priključenih prozjumera - od domaćinstava i stambenih zajednica do crkava, škola, vrtića, brojnih institucija, kompanija...

Kao primer može da posluži i naša najveća naftna kompanija NIS koja je iskoračila u oblast proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora. Naime, pre dve godine, NIS je započeo izgradnju solarnih elektrana na mnogobrojnim objektima kompanije, prvenstveno na benzinskim stanicama, koje se nalaze širom Srbije. Do decembra 2023. godine, solarne elektrane postavljene su na čak 45 benzinskih stanica. Ove elektrane godišnje proizvedu 1.600 MWh, što umanjuje troškove kompanije za električnu energiju za čitavih 230.000 evra. Pored toga, značajno se smanjuje i emisija ugljen-dioksida – za čak 1.700 tona na godišnjem nivou.

Kako bi se što više energije sačuvalo, ali i dobilo iz obnovljivih izvora, značajna podrška građanima stiže od države, odnosno resornih ministarstava i lokalnih samouprava, kroz subvencije za zamenu fasada, stolarija, kotlova, kao i ugradnju solarnih kolektora i panela za proizvodnju električne energije za sopstvene potrebe.

R.D.