JEZIKOMANIJA: Hristos vaskrse!
Pred nama je najradosniji hrišćanski praznik - Uskrs! Ili je Vaskrs?
Kako ćete u nedelju reći: Hristos vaskrse! Hristos voskrese! Hristos uskrse!? Hoćete li reći Srećan Uskrs! ili Srećan Vaskrs!?
Lingvistički gledano sve je ispravno! VASKRS je srpskoslovenski oblik koji pripada srpskom crkvenom i književnom jeziku, koji se do sredine XVIII veka upotrebljavao u svim krajevima pod upravom Srpske pravoslavne crkve.
„Voskresenije” je ruskoslovenski oblik i reč je o staroslovenskom jeziku ruske redakcije koji je danas jezik srpske crkve. Naime, srpskoslovenski jezik kao zvanični crkveni jezik Srbi su sredinom XVIII veka zamenili ruskim crkvenim jezikom. U tom jeziku se izgovara na ruski način – sa „o” u prvom slogu, pa se tako kaže - Voskresenije, voskresnuti, voskrese.
Srbi nisu zaboravili ni stari naziv za ovaj praznik tako da je među narodom ostalo i VASKRS i VOSKRSENIJE.
Pravilno je reći i USKRS. Ova reč pripada srpskom narodnom jeziku. Reč je o autentičnom izrazu koji je u neka davna vremena nastao prilagođavanjem onoga što je izgovoreno u crkvama.
Postoji samo „Uskrs” (srpski narodni izraz), „Vaskrs” (srpskoslovenski književni i crkveni oblik) i „Voskresenije” (ruskoslovenski oblik i današnji srpsko-crkveni izraz).
Što se pozdrava za najveći hrišćanski praznik tiče, nije se uobičajilo „Hristos uskrsnu”, ali druge dve varijante jesu – „Hristos vaskrse” i „Hristos voskrese”. I obe su ispravne!
N. Mirković
