OBJAVLJENA ANTOLOGIJA POEMA SRPSKE POEZIJE Kostić, Šantić, Ilić, Crnjanski, Davičo... sve do „Besmrtne pesme”
Kao zajednički poduhvat Izdavačke knjižarnice Zorana Stojanovića i Arhiva Vojvodine upravo je objavljena jedinstvena Antologija poema srpske poezije, koju je priredio pesnik Simon Grabovac.
Kako sam autor pojašnjava, radi se o sasvim novom pokušaju da se neke pojave u srpskoj poeziji, koje nisu na sličan način razmatrane, sada sagledaju kao jedna moguća celina, i to kroz vizuru jednog dužeg vremenskog perioda (budući da su u fokusu autori rođeni između 1841. i 1948) – „sa svim svojim istostima i razlikama”.
„Ovo je pokušaj da se kao moguća posebna celina okupi i sagleda poemsko stvaralaštvo srpske poezije u vremenskom periodu nešto dužem od sto godina. Iako su se pojedini književni kritičari i teoretičari do sada bavili pojedinačnim slučajevima, njihovim posebnostima i direktnim vezanostima jednih za druge, ipak, pokušaja njihovog ulančenog sagledavanja u nekom znatnijem intervalu uopšte nije bilo, ili su razmatrani i okupljani u celinu samo na tematskoj osnovi”, navodi Grabovac.
Antologiju otvaraju legendarna Santa Maria della Salute Laze Kostića, najsnažniji ljubavni odziv iz pera ugaonog kamena modernog srpskog pesništva, kako to veli Selimir Radulović, te kod današnjih čitalaca pomalo skrajnuti Spomen na Ruvarca, poema koju je naročito voleo Miloš Crnjanski. Dakako, Grabovac je u svoj izbor uvrstio i Crnjanskove Stražilovo, Serbia i Lament nad Beogradom, baš kao što su tu i poeme Vojislava Ilića, Šantića, Rakića i Disa, pa Plava grobnica Milutina Bojića, kao i More Dušana Matića ili Zemlja jesmo Desanke Maksimović. Među odabranim pesnicima su i Oskar Davičo, Skender Kulenović, Stevan Raičković, Ivan M. Lalić, Ljubomir Simović i Matija Bećković, sve do Besmrtne pesme Miroslava Antića i Mostarskih kiša Pere Zupca, te Milosava Tešića i Raše Livade. Ukupno su antologijom obuhvaćeni 31 srpski pesnik i 51 poema.
„Kao što je bilo mnogo nepoznanica, dilema i unutrašnjih pritisaka da se donesu teške odluke pri izboru autora i njihovih pojedinih poema, skoro isto je bilo i sa odlučivanjem o obliku ucelinjenja antologije”, priznaje Grabovac. „Primetljivo je, čak i na prvi pogled, da preovlađuju poeme sa ljubavnom i, uslovno rečeno, rodoljubivom tematikom. Ako bismo im pridodali preostale tematsko-motivski različiti poeme, dobili bismo antologiju kroz koju bi se jasno iscrtale neke razvojne linije, bogatstvo pristupa i usložnjavanje pevanja. I pored ovako izazovnih mogućnosti za oblikovanje i jedne sasvim drugačije ustrojene antologije, koja bi prizivala i sasvim drugačije mogućnosti čitanja, odabran je ipak malo tradicionalniji pristup, jer je ovo ipak prvo, ili među prvima, izdvajenje poemskog stvaralaštva kao moguće posebne žanrovske celine”.
M. Stajić