SVETI MRATA, SNEG DO VRATA danas slavimo MRATINDAN a evo KOJA NAŠA VELIKA SVETINJA OBELEŽAVA OVU SLAVU
Srpska pravoslavna crkva (SPC) i njeni vernici danas slave Svetog mučenika Minu i Svetog mučenika Stefana Dečanskog, u narodu poznatog kao Mratindan.
Stefan Dečanski, jedna je od najtragičnijih ličnosti u lozi Nemanjića. Između dvojice silnika, oca Milutina i sina Dušana, proveo je detinjstvo kao talac na dvoru kana Nogaja.
Kao mlad čovek oslepljen je, veruje se da je po naređenju oca, a potom je poslat u zatvor u Carigradu.
Prema crkvenom učenju, posle pet godina Sveti Nikola čudotvorno je vratio vid kralju Stefanu koji je odmah potom iz zahvalnosti sagradio hram Visoki Dečani, jednu od najlepših građevina vizantijske umetnosti i srednjovekovne arhitekture na našem tlu.
Darovao je i veliku ikonu Baziliki Svetog Nikole u Bariju. Kao žrtva dvorskih spletki, ubijen je 1336. godine, a pretpostavlja se da je to učinio njegov sin.
Svetog Stefana Dečanskog mnoge porodice u Srbiji slave kao krsnu slavu, u narodu poznatiju kao Mratindan.
Svečano u Visokim Dečanima
Ona je i slava manastira Visoki Dečani, koji je praznik počeo svečanom liturgijom. Molitvu je držao mitropolit Joanikije Crnogorski, uz učešće episkopa Teodosija Raško-prizrenskog, Grigorija Nemačkog, Metodija Budimljansko-nikšićkog i Ilariona Novobrdskog, uz prisustvo skoro 30 sveštenika iz različitih eparhija Srpske pravoslavne crkve sa Kosova i Metohije, centralne Srbije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine, kao i monaha sa Svete Gore Atosa u Grčkoj i iz Sjedinjenih Američkih Država.
Episkop Teodosije je rukopoložio Božu Kneževića, koji je dobio monaško ime Amfilohije u čast Svetog Amfilohija Patmoskog, čuvenog duhovnog oca i ispovednika 20. veka iz Grčke.
The four-hour vigil on the eve of the feast of Saint King Stefan of Dečani was presided over by Metropolitan Joanikije of Montenegro, with participation of Bishops Teodosije of Raška-Prizren, Grigorije of Germany, Metodije of Budimlje-Nikšić, and Ilarion of Novo Brdo, joined by… pic.twitter.com/4GcpP4eZ2t
— Dečani Monastery (@DecaniMonastery) November 24, 2023
Odlukom crkve na ovaj dan premeštena je slava posvećena srpskom kralju. Zavetni je dan svih koji boluju od očnih bolesti.
U narodu se i danas čuje izreka: "Sveti Mrata, sneg na vrata", kojom je označen početak hladnog i snežnog perioda godine. Veruje se da se na Mratindan predskazuje kakva će zima biti. Ako je dan maglovit zima će biti promenljiva, a ako je vedar i sunčan, biće mraza.
Prema narodnom verovanju Sveti Mrata je zaštitnik vukova i danas ih saziva i određuje koliko ovaca kojem domaćinu smeju da pojedi tokom zime pa se na današnji dan ovce i stoka ne izvode iz torova i štala.
Na Mratindan ništa se ne daje iz kuće, ne prede se vuna niti se šta pere, a ne rade ni obućari i krojači.
U nekim krajevima Srbije domaćin preuzima sve kućne poslove na sebe kako bi porodica imala dobru godinu.
Ako odbije da to uradi godina će im biti loša.