Počela obnova Velikog dvorca u Kulpinu

Rok za završetak je 110 dana, od uvođenja izvođača u posao, što znači da će svi planirani radovi biti završeni krajem ove ili početkom naredne godine. Delimična obnova kulturnog dobra od istorijskog značaja, što podrazumeva konzervatorko-restauratorske i građevinsko-zanatske radove, poverena je firmi “Granit -Liješće” iz Sremske Mitrovice, s kojom je u avgustu zaključen ugovor vredan 31,8 miliona dinara.

Iz Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture navode da je, zbog lošeg stanja krova i krovnih konstrukcija, kako bi se sprečilo prokišnjavanje i dalje propadanje, neophodno kompletna restauracija krova.

Osim Velikog, čija je obnova u toku, deo kompleksa u Kulpinu je i manji dvorac, a oba  objekta u parkovskom okruženju sagrađena su za plemićku porodicu Stratimirović, jednu od prvih srpskih porodica koja je stekla plemstvo u austrijskoj carevini. Krajem 19. veka vlasnici poseda postaju Dunđerski i to do 1945. godine, kada im je imovina nacionalizovana. Naslednici porodice Dunđerski inače zahtevaju da im se oduzeta imovina restitucijom vrati i taj postupak je još uvek u toku.

Osim turista, nesvakidašnji ambijent kompleksa u Kulpinu privlači domaće ali i strane filmayije, pa su u dvorcu snimane serije “Sva ta ravnica”, “Jagodići”, “Senke nad Balkanom” i “Santa Maria della salute“, kao i deo serijala “Velikani srpske Vojvodine”. Interesantan je podatak da je tu sniman i krimi-triler “Gavran”, iz 2012. godine, u kom Yon Kjuzak glumi čuvenog pisca Edgar Alan Poa. Osim Kjuzaka, od domaćoj publici poznatih imena u filmu glume i Luk Evans, kao i Sergej Trifunović i Ana Sofrenović.

Današnji izgled Veliki dvorac dobio je posle rekonstrukcije 1912. godine, po projektu arhitekte Momčila Tapavice. Zgrada je sa ulične strane prizemna, a sa dvorišne spratna, dok glavnom fasadom dominira uzdignut portik sa stepeništem, prilaznim rampama i četiri para jonskih stubova koji nose arhitrav i timpanon. Iznad krovnog venca je atika sa ornamentisanim pravougaonim poljima i vazama na uglovima. Po tri bočna prozora, ukrašena su polurozetama sa figurama orlova. Sa dvorišne strane, iznad petougaonog ulaznog trema, ozidanog punim zidovima kružnih otvora na bočnim stranama, na spratu je veranda petougaone osnove, koja je pokrivena petodelnom kuppolom na kaneliranim stubovima. Sa ulične strane su dve velike zidane kolske kapije kao i masivna drvena kapija sa ukrasima od kovanog gvožđa.

Kompleks sa dva dvorca i parkom je kao kulturno dobro zaštićen 1970. godine, a 1991. je proglašen za spomenik kuture od velikog značaja. Nakon rekonstrukcije 1912. godine, na Velikom dvorcu je u nekoliko navrata urađena delimična restauracija i konzervacija. 

n Jovana Vukašinović