Tema „Dnevnika“: Mreža dobrih puteva kroz Vojvodinu
NOVI SAD: Regionalni prostorni plan Vojvodine za period od 2025. do 2035. godine, koji je do nedavno bio na javnom uvidu, između ostalog predviđa razvoj transporta i infrastrukture, rekonstrukciju i izgradnju putne mreže, pogotovo opštinske, te standardizaciju i modernizaciju transportnog putnog sistema (saobraćaja i infrastrukture) i prilagođavanje Evropskim standardima, ali i formiranje baza podataka.
Kako se može primetiti, izgradnja nove mreže saobraćajnica nije prioritet, već je to podizanje kvaliteta i modernizacija postojeće.
Prostorni razvoj podrazumeva i razvoj sistema javno-privatnog partnerstva u realizaciji i organizaciji drumskog saobraćaja.
Planom je obuhvaćeno područje površine 21.506 kilometara kvadratnih, a autori ocenjuju da je na tom prostoru izgrađenost državnih puteva prvog i drugog reda solidna, kada je reč o elementima kao što su kolovoz, bankine i kanali, izuzimajući pritom pojedine deonice koje prolaze kroz naseljena mesta. Opštinska mreža lokalnih puteva, ukupne dužine 2.268 kilometara, je, kako navode, u najlošijem stanju i zahteva najveće intervencije. Osim toga, trebalo bi modernizovati putne pravace koji su deo međunarodnih koridora TEM (Trans-evropska magistrala, E-70 i E-75).
Planirani radovi
Kada je reč o regionaloj mreži opštinskih puteva radovi su planirani na pravcu Stapar - Mali Stapar - Sivac, zatim Bački Gračac - Kruščić - Crvenka - Lipar, Kruščić - Ruski Krstur, Bogojevo - Karavukovo - Deronje, Gložan - Bački Petrovac - Ravno Selo, Srbobran - Radičević - Tornjoš, Karavukovo - Odžaci - Stapar, Sombor - Rastina, Ada - Bočar - Novo Mileševo, te Ada - Iđoš - Kikinda, Pančevo - Omoljica - Kovin, Pančevo - Dolovo - Deliblato, kao i na putu Krnjaševci - Vojka - Stara Pazova.
Dužina magistralnih puteva (prvog reda) iznosi 1.523 kilometra, dok je regionalnih (drugog reda) 1.760, s tim da je u severnoj pokrajini definisano 14 magistralnih i 55 regionalnih pravaca.
Vojvodina ima veoma povoljan položaj, s obzirom na to da kroz njenu teritoriju prolaze multimodalni evropski koridori TEN-T43 (Trans-European Transport Network, nekadašnji koridori 10 i 7), kao i da se tuda prostire nekoliko međunarodnih putnih i železničkih pravaca. Autori prostornog plana podsećaju da preko reke Dunav, kao međunarodnog plovnog puta, odnosno Rajnsko - Dunavskog koridora 44 (nekada 7) Vojvodina i Srbija imaju pristup otvorenom moru, a napominju da kroz pokrajinu prolaze i značajni međunarodni biciklistički putevi poput Euro Velo 6,11 i 13, kao i Savski koridor.
Do 2025. godine u prvoj etapi sprovođenja plana prioriteti su obnova i rekonstrukcija auto-puteva na pojedinim deonicama A1/E75, državnog puta prvog reda, od granice s Mađarskom do Severne Makedonije, koji je deo koridora 10 i povezuje najveće gradove u Srbiji (Stara Pazova - Inđija - Novi Sad - Srbobran - Vrbas - Bačka Topola - Subotica), kao i A3/E70, koji je deo međunarodnog auto puta Beograd-Zagreb i prolazi kroz Srem (Pećinci - Ruma - Sremska Mitrovica - Šid).
Biciklistički saobraćaj
Osim već definisanih međunarodnih staza, Euro velo evropske mreže biciklističkih ruta 666 (uz Dunav) i 1167 (uz Tisu), te 1368 (“Gvozdene zavese”, Crno more - Barencovo more), kao i Savske rute 69, utvrđene su i staze uz osnovnu kanalsku mrežu Hidrosistema Dunav - Tisa - Dunav. Nadležni smatraju da su za razvoj biciklističkog saobraćaja posebno pogodna područja u zaštićenim prirodnim celinama, nacionalnim parkovima i specijalnim rezervatima, ali i trase napuštenih pruga. Da bi se to realizovalo neohodno je izraditi odgovarajuću plansku i tehničku dokumentaciju, kojom će biti definisane rute na čitavom području Srbije/Vojvodine, sa osnovnim pravcem sever-jug i bočnim vezama. Osim toga, mora postojati sistem centara, da bi se ostvarila međudržavna saradnja, a uz to će i gradovi morati da obezbede uslove za kretanje bicikala.
Predviđena je ciklo staza Novi Sad - Beograd, uz državni put DP 100, te je za realizaciju tog projekta neophodno utvrditi biciklističke koridore između naseljenih mesta i izraditi plansku dokumentaciju, za koju će kao osnova poslužiti prostorni planovi jedinica lokalne samouprave ili područja posebne namene.
Radovi su između ostalog, planirani i na putu Beograd - Zrenjanin (Ib 13) - Novi Sad (Ib 12), te na pravcu Kuzmin - Sremska Rača (granica s BiH, Ib 19), a predviđena je i rekonstrukcija i izgradnja državnog puta prvog reda Subotica (“Y”, ipsilon krak) - Bajmok - Sombor - granica Bezdan, s vezom autoputa u Hrvatskoj (“Slavonka”). Na spisku prioriteta je i rekonstrukcija i izgradnja deonice državnog puta prvog reda Vrbas - Kula - Sombor, te putnog pravca Sombor (veza s Mađarskom i Hrvatskom) - Mali Iđoš (veza s A1/E 75) - Ada (most na Tisi) - Kikinda (veza s Rumunijom).
U prvoj fazi implementacije plana do 2025. godine predviđena je izgradnja brze saobraćajnice, auto-puta, Novi Sad - Ruma - Šabac, ali i državnog puta prvog reda od Zrenjanina do granice prema Temišvaru, kao i, kako je navedeno, kompletiranje obilaznice oko Subotice (“Y” krak auotoputa E-75) i graničnog prelaza Kelebija (petlja Subotica Jug). Posla za putare biće i na pravcu Kovin - Smederevo (veza A1, odnosno s autoputem E75).
Regionalni prostorni plan Vojvodine predviđa saniranje uskih grla na putnoj mreži, mostova kritičnih rakrsnica… te obnovu i gradnju novih mostova, tunela kroz Fruške gore, kao i više od 30 obilaznica i modernizaciju graničnih prelaza.
Ciljevi posle 2025. godine, između ostalog su i završetak gradnje na putnom pravcu Beograd - Zrenjanin ( Banatska magistrala - Novi Sad (veza s A1 E-75 i A3 E-70 i Ib 21 “Fruškogorski koridor”), odnosno “Vojvođanskog koridora P”, kao i dela rute 4 (SEETO), granica s Rumunijom - Vršac - Pančevo - Beograd, što podrazumeva izgradnju auto-puta E-70 i rekonstrukciju postojećeg pravca državnog puta DP 10.
Aktivnosti su planirane i na putnom pravcu Kuzmin (veza sa A1 E-75 i A3 E-70) - Sremska Rača (granica s BiH), kao i na pravcu Sombor (veza s Mađarskom i Hrvatskom) - Vrbas (veza s nekadašnjim koridorom 10b) - Kikinda (veza s Rumunijom, DP 15 i 16). Građevinski radovi očekuju se na pravcu Kikinda (veza s Rumunijom) - Zrenjanin - Vršac - Bela Crkva (DP 18).
Povezivanje gradova
Do 2025. godine u prvoj etapi sprovođenja plana prioriteti su obnova i rekonstrukcija auto-puteva na pojedinim deonicama A1/E75, državnog puta prvog reda, od granice s Mađarskom do Severne Makedonije, koji je deo koridora 10 i povezuje najveće gradove u Srbiji.
U Vojvodini je to trasa Stara Pazova - Inđija - Novi Sad - Srbobran - Vrbas - Bačka Topola - Subotica, kao i A3/E70, koji je deo međunarodnog auto puta Beograd-Zagreb i prolazi kroz Srem (Pećinci - Ruma - Sremska Mitrovica - Šid).
Partizanski put, po grebenu Fruške gore biće korišćen isključivo za potrebe turizma i putnički saobraćaj.
U periodu od 2025. do 2035. godine očekuje se i završetak obilaznica oko Sombora, Zrenjanina, Kikinde, Iriga, kao i izgradnja obilaznica oko Novog Sada, Vršca, Oyaka i Sremskih Karlovaca.
Među prioritetima je i rekonstrukcija ukrštanja državnih puteva prvog i drugog reda sa železničkom prugom.
Jovana Vukašinović
