„Oluja“, 26 godina kasnije: Dani kada je proterano više od 200.000 Srba

Od tog broja je 1.228 (65%) civila, od kojih su oko tri četvrtine bili stariji od 60 godina, ističe se u saopštenju te nevladine organizacije, povodom 26. godišnjice "Oluje".

Među žrtvama se nalazi 553 (29%) žene, od kojih su oko četiri petine bile starije od 60 godina, što predstavlja jedan od “crnih” rekorda građanskog rata 1990-ih godina na prostorima prethodne Jugoslavije, napominje se u saopštenju.

"Veritas" precizira da je od ukupnog broja žrtava do sada rasvetljena sudbina 1.185 lica, dok se na evidenciji nestalih vodi još 692 (37%) lica, od čega 526 (78%) civila, među kojima 266 (51%) žena.

Stambeno zbrinuta 24.481 porodica

U doba najvećeg priliva izbeglica, 60.000 ljudi bilo je smešteno u 700 kolektivnih centara, koji su svi osim jednog zatvoreni.

Iz budžeta Srbije i obezbeđenih donatorskih sredstava stambeno je zbrinuto 24.481 porodica (dodelom 4.374 seoska domaćinstva, 13.731 paketa građevinskog materijal, 643 montažne kuće, dodelom 5.733 stambenih jedinica, a ekonomski osnaženo je 21.905 porodica.

Od toga kroz Regionalni stambeni program, koji je u punom zamahu, krov nad glavom obezbedilo je 5.825 porodica, završene su zgrade u 36 lokalnih samouprava a gradilišta su otvorena u još 20.

Useljen je 1.941 stan, dedeljeno je 2.004 paketa građevinskog materijala, izgrađeno 305 montažnih kuća i kupljena 1. 575 seoska domaćinstva za izbeglice iz BiH i Hrvatske.

Komesarijat je obezbedio sredstva za dodatnih 1.900 stambenih rešenja za izbeglice.

Oko 1.500 pripadnika Srpske vojske Krajine preživelo je zarobljavanje, oko 3.200 starih i nemoćnih, koji nisu hteli ili nisu mogli napustiti ognjišta, na silu su internirani u logore za civile, navodi se u saopštenju i podseća da je Krajina "opustošena, opljačkana, pa porušena i zapaljena", kao i da nisu bili pošteđeni ni crkveni, kulturni, istorijski srpski, kao ni antifašistički spomenici.

"Iako je bilo očigledno da je hrvatska vlast preduzela ovu agresiju zbog optiranja teritorije bez srpske većine koja je na njoj živela, Savet bezbednosti UN, osim ''snažne osude hrvatske vojne ofanzive velikih razmera'' (R 1009/95), nije doneo, ni ovoga puta, bilo kakve kaznene mjre protiv agresora", ukazuje "Veritas" i dodaje: "Umesto da Hrvatska posle pomenutih sudskih postupaka odustane od slavljenja ''akcije etničkog čišćenja i masovnih zločina'' kao dvostrukog državnog praznika (Dan pobede i domovinske zahvalnosti i Dan hrvatskih branitelja), slavlje se iz godine u godinu pretvara u veličanje ustaštva i izlive mržnje prema Srbima."

U saopštenju se navodi da su se obećanja o zaštiti manjinskih nacionalnih prava, data prilikom ulaska Hrvatske u Evropsku uniju pre osam godina, pretvorila u svoju suprotnost - srpska zajednica je postala još minornija, obespravljenija i napadanija, dok na sve to međunarodna zajednica, uključujući NATO i EU, čija je Hrvatska u međuvremnu postala članica, ćuti kao što je ćutala i prije 26 godina.

Komesarijat za izbeglice i migracije naglasio je, povodom 26 godina od hrvatske vojne akcije "Oluja", da se ne smeju zaboraviti nerešena otvorena pitanja koja otežavaju postizanje trajnih rešenja za izbeglice, ali i zatvaranje jedinog preostalog kolektivnog centra.

"I posle četvrt veka, ostala su nerešena brojna pitanja: još nije obnovljena uništena srpska imovina, nije im vraćeno poljoprivredno zemljište, nije sproveden Ustavni zakon o pravima nacionalnih manjina kojim se Srbima garantuje proporcionalna zastupljenost u državnoj upravi, policiji, pravosuđu i drugim javnim institucijama, a jedno od važnih nerešenih pitanja su i neisplaćene penzije", navodi Komeserijat.

Komesarijat podseća da je sa teritorije Hrvatske pod zaštitom UN u Oluji proterano više od 200.000 Srba.

"To je jedan od najtežih i najtužnijih dana za srpski narod, dan za sećanje, za parastose i pomene, za paljenje sveća i tugovanje za više od 1.700 poginulih i nestalih, od kojih se za 770 ni dan danas ne zna gde im je grob", navodi Komeserijat i podseća da će u četvrtak u 11 sati u Crkvi svetog Marka i mnogim mestima širom Srbije biti služen parastos.

Linta: Završni čin etničkog čišćenja

Predsednik Saveza Srba iz regiona Miodrag Linta ocenio je juče da akcija “Oluja” predstavlja završni čin etničkog čišćenja srpskog naroda sa područja današnje Hrvatske. Linta je u saopštenju naveo da je vlast Franje Tuđmana, uz podršku zapadnih centara moći, proterao preko pola miliona Srba sa svojih vekovnih ognjišta s ciljem stvaranja Velike Hrvatske ili sa što manje Srba.

"U Hrvatskoj se svakog 5. avgusta na državnom nivou slavi progon više od 220.000 Srba sa područja Severne Dalmacije, Like, Banije i Korduna, a više od 2.000 srpskih žrtava, od toga 1.200 civila, se prećutkuju, omalovažavaju i negiraju. Hrvatska je država u kojoj se negiraju ratni zločini nad Srbima, slave zločinci i rehabilituje genocidna NDH i ustaštvo što predstavlja kršenje civilizacijskih vrednosti današnjeg sveta", naveo je Linta.

Podsećaju da je zbog građanskog rata utočište, sigurnost i novi život u Srbiji potražilo skoro 618.000 Srba iz Hrvatske i BiH, a nakon bombardovanja 1999. godine, više od 200.000 interno raseljenih sa KiM.

U saopštenju se podseća da se u Hrvatskoj beleži rast govora mržnje i nasilja na osnovu etničke pripadnosti, kao i broja oštećenja sakralnih objekata i srpske imovine. Komesarijat podseća da kontinuirano radi, kako na stambenom zbrinjavanju, tako i na ekonomskom osnaživanju izbeglica i interno raseljenih.         

E. D.