Sećanje: Karolj Jung (1944 – 2021.)
NOVI SAD: U Novom Sadu je u 77. godini umro prof. dr Karolj Jung, jedno od najznačajnijih imena književnosti vojvođanskih Mađara.
Osnovnu školu završio je u rodnom Bogojevu, srednjoškolske godine je proveo u Subotici, a diplomu profesora mađarskog jezika stekao na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu. Bio je član Društva književnika Vojvodine i Saveza književnika Mađarske. U periodu od 1966. do 1969. godine bio je sekretar čuvenog časopisa „Uj simpozium", od 1970. do 1975. saradnik dečijeg lista „Jo pajtaš" iz Novog Sada, a od 1975. godine postaje prvo asistent, docent, pa vanredni a potom i redovni profesor na katedri za mađarski jezik Univerziteta u Novom Sadu.
Njegova uža specijalnost bila je mađarska narodna poezija i etnologija.
Jung je imao 24 godine kad su se u pesničkoj zbirci Gori šuma pojavili njegovi i danas sveži tekstovi, nabijeni samoironijom lirskog subjekta – rano je otkrio poetsku snagu mešanja jezika, srpskih stihova u mađarskom kontekstu i drugih poetskih pozajmica, koristeći ujedno i slikovnost kolaža. Pomislila sam i na to, da bi početke ovog pesničkog opusa trebalo povezati sa današnjicom u svetlu onih društveno-kritičkih atituda koje su se uobličavale pod snažnim uticajem onovremene avangarde – ova zbirka je inače objavljena 1968. godine kao prva knjiga u ediciji Symposion.
Već u ovoj zbirci se uobličava dijaloški odnos prema okruženju, pejzažu, kulturnoj baštini, isticanje koegzistencije sa ozbiljnim, teškim istorijskim momentima. U narednoj zbirci pesama, objavljenoj pod naslovom Lako lelujanje (1970), pejzaž se pojavljuje kao formirano odstupanje u metafori neuobičajene sintakse. Ovaj pejzaž moguće je još, međutim, shvatiti i kao teren pozitivnih mogućnosti. „Prasak se u njemu odmara“: ova eksplozija ovde je još mogućnost eventualnog rascvetavanja nedovršenih ruža. Ali već se pojavljuje i negativna buka, zveket oružja i bat koraka plaćenika ispunjavaju opšte raspoloženje lirskog subjekta. Posvuda značenja stranosti, tuđinštine, već se naziru i ruine jednog kompaktnog pejzaža, i vijori tuga. Još se sećam kako me je duboko ganuo gest Karolja Junga kad mi je 1991. godine, u znak našeg osobenog prijateljstva, „s izvesnom tugom“ posvetio zbirku Barbarikum.
Prema svedočenju stihova pesme Visoka obala, reka (zbirka Čega nema, 1977), u ovom pejzažu nema uzvišica – „nema se gde popeti ako jednom zatreba“. Od tada je večnost straha najizrazitija karakteristika ovog pesništva.
„I naravno strah je večan
Kao i sam pejzaž“…
Kornelija Farago
