Mala matura za nacionalne manjine: Devojčice ubedljive u poznavanju jezika
Od ukupnog broja malih maturanata koji su ove godine u junskom roku polagali završni ispit, nastavu na jednom od osam jezika nacionalnih manjina pohađalo je njih 3.662 (5,6 odsto) u 157 škola koje imaju takav vaspitno-obrazovni program, govore nedavno objavljeni podaci Zavoda za vrednovanje kvaliteta obrazovanja i vaspitanja.
Zajednička potka za učenike nacionalnih manjina jeste da su devojčice bile uspešnije od dečaka na sva tri testa, izuzev đaka koji su nastavu slušali na mađarskom jeziku, budući da iz matematike prestižu vršnjakinje za šest poena, a najveće rodne razlike javljaju se u poznavanju maternjeg jezika (gotovo 50 bodova).
Povezanost između postignuća i ocena najizraženija je kod đaka koji su se školovali na rusinskom, rumunskom i hrvatskom jeziku, a najniža kod učenika albanske i bugarske nacionalne manjine. Broj vukovaca je visok u svim subpopulacijama, izuzev kod bugarskih učenika (5,5 odsto). Najviše nosilaca prestižne diplome je među pripadnicima rumunske (svaki četvrti svršeni osnovac), hrvatske (svaki peti) i mađarske manjine (svaki šesti), ali, imajući u vidu da se radi o izuzetnim đacima, postignuća, posebno na kombinovanom testu, nisu očekivana. Kod malih maturanata koji su nastavu pratili na rumunskom, od 26 vukovaca troje je pokazalo znanje ispod republičkog proseka, a u mađarskim odeljenjima podbacilo je čak 102 učenika sa svim zaključnim peticama. Podaci govore i da je prosečan opšti uspeh ove generacije osmaka, u svakoj grupaciji ponaosob, nerealno visok i iznosi preko četiri.
Od svih testova iz maternjeg jezika koje su rešavali, najviši skor zabeležen je za rusinski – 13,19 bodova, a zatim za mađarski – 12,79, dok su najslabiji prosek, i to ispod deset bodova, imali đaci na testu iz slovačkog jezika – 9,39. Mada rezultate analize treba uzeti s rezervom budući da postoji velika disproporcija u broju učenika po opštinama, utvrđeno je da najbolje i ujedno iznadprosečne rezultate na testu iz mađarskog jezika ostvaruju učenici iz Plandišta, od kojih su na suprotnoj bodovnoj skali đaci iz Kovačice, dok među osnovcima koji su radili testove na rusinskom najzadovoljniji mogu biti Vrbašani, a najmanje kulske škole.
Postignuća učenika iz matematike su, u proseku, malo niža u poređenju sa testom iz maternjeg jezika – najviša ostvaruju Albanci (12,39 bodova), a najniža Rumuni (8,78 poena).
Kada je reč o kombinovanom testu, postignuća svih pripadnika nacionalnih manjina kreću se u zoni iznadprosečnih rezultata. Najviša ostvaruju Bugari – 16,60 bodova i Albanci – 14,61, a najniža Mađari – 10,81.
Poređenjem rezultata po godinama, uočava se da su kod učenika određenih nacionalnih manjina ishodi relativno stabilni (na primer: maternji jezik kod đaka koji su nastavu slušali na rumunskom jeziku), dok kod nekih drugih osciliraju u većoj ili manjoj meri (na primer: bugarski i hrvatski jezik), što može biti predmet nekih daljih istraživanja i analiza, kažu iz Zavoda za vrednovanje kvaliteta obrazovanja i vaspitanja.
S. Milačić