Žarku Aleksiću nagrada „Mangelos”

On trenutno živi u Beču, a bavi se ispitivanjem svesti, mentalnih procesa i veštačke inteligencije u relaciji sa socio-političkim pitanjima kognitivnog kapitalizma.

U obrazloženju nagrade međunarodni žiri je ukazao da Aleksić koristeći svest kao umetnički medij u svojim istraživanjima i mutimedijalnoj praksi filtrira političke krize današnjice, sveprisutnost tehnologije nadzora i kolektivno iskustvo upotrebe mas-medija, podvrgavajući se umetničkim i naučnim eksperimentima. Njegova praksa, zasnovana na umetničkom istraživanju koje počiva na preseku konceptualne umetnosti i naučne discipline, pokazuje doslednost u teorijskom i umetničkom pristupu.

U Galeriji “Remont” u Beogradu priređena je izložba finalista ove nagrade na kojoj uz Aleksića izlažu i mlade umetnice Sandra Lakićević i Slavica Obradović, a trajaće mesec dana. Aleksić je na ovoj izložbi predstavio instalaciju “Režim snova” kojom, kako navodi žiri pokušava da adresira uznemirenost izazvanu učešćem u socijalnoj i ekonomskoj infrastrukturi koja se raspada i otvara pukotinu psiholoških efekata tog učešća na pojedince, kolektivno telo i umetnički rad. Aleksićeva prostorna instalacija “Režim snova” je igra reči koja dvostruko upućuje, a odnosi se na REM fazu sna u kojoj sanjamo, kao i na REM - Regulatorno telo za elektronske medije u Srbiji. Instalacija “Režim snova” sastoji se iz tri rada: Sanjari, Flaše za hleb i Režim snova REM, a bavi se snovima u prenesenom i doslovnom smislu. Centralni deo rada, koji je razvijan za samostalnu izložbu, najdirektnije se bavi pitanjem kontrole u kognitivnom kapitalizmu, kao i uslovljenošću mišljenja i snova, odnosno time kako dnevni spoljašnji stimulusi utiču na našu subjektivnost i snove, kako u bukvalnom, tako i u prenesenom značenju.

Žarko Aleksić (Knjaževac, 1985) je studirao filozofiju na Univerzitetu u Beogradu, a zatim Akademiju likovnih umetnosti u Beču. Trenutno radi na Univerzitetu za primenjenu umetnost u Beču, na Departmanu za umetnička istraživanja. Izalagao je na brojnim samostalnim i grupnim izložbama u Srbiji i inostranstvu.

Nagradu dodeljuje Fond „Ilija & Mangelos“ iz Novog Sada i nezavisna umetnička asocijacija “Remont” iz Beograda za osoben i izvanredan višegodišnji umetnički rad koji podrazumeva zaokruženo kritičko i estetsko promišljanje i realizaciju, ostvarene u kontinuitetu. U saradnji sa Residency Unlimited (Njujork) i uz podršku Trust for Mutual Understanding (Njujork) dobitniku ove nagrade omogućava se studijski rezidencijalni boravak u Njujorku, u trajanju od osam nedelja u periodu oktobar – novembar, kao i samostalna izložba u Beogradu 2021. Nagrada koja nosi ime rodonačelnika konceptualne umetničke prakse i istoričara umetnosti sa prostora bivše Jugoslavije, Dimitrija Bašičevića Mangelosa, ove godine je dodeljena 19. put.       

N. Popov