Geodetski zavod uvodi novu proceduru za upis stanova kupljenih u izgradnji
NOVI SAD: Republički geodetski zavod uveo je novu proceduru značajnu za upis vlasništva, uz ocenu da ona smanjuje korupciju. Naime, u RGZ-u je uočeno da se kupci legalnih stanova u izgradnji, među kojima su prvenstveno mladi ljudi i porodice kojima je to često prvi sopstveni „krov nad glavom”, u praksi susreću s teškoćama upisa prava svojine zbog neslaganja površine stanova u izgradi i nakon izgradnje.
Po objašnjenju RGZ-a, ugovori o kupoprodaji stanova u izgradnji po pravilu se zaključuju odmah nakon izdavanja građevinske dozvole, ali pre nego što je predmetna nepokretnost izgrađena. Dakle, znatno pre izdavanja upotrebne dozvole, a zbog redovnih i dozvoljenih odstupanja u skladu s tehničkim standardima u gradnji, često dolazi do toga se površina stana označena u ugovoru, odnosno projektovana površina, razlikuje od izgrađene površine istog stana u upotrebnoj dozvoli, koja je osnov za konačan upis svojine.
Razlike u površini između projektovane i stvarne površine stana u izgradnji često su korišćene kao povod da se kupci stanova podvrgavaju dodatnim procedurama i troškovima: zaključenje aneksa, pokretanje novih postupaka... Takvi zahtevi su stizali do pojedinih službi za katastar nepokretnosti, kako od samih kupaca, tako i od javnih beležnika i drugih aktera u lancu upisa prava.
Tako se stvorio znatan koruptivni potencijal i postupalo se u suprotnosti sa Zakonom o postupku upisa u Katastar nepokretnosti i vodova. Zakon je kreiran tako da pruži zaštitu i sigurnost savesnim kupcima legalnih nepokretnosti putem moderne digitalne procedure.
Tokom izgradnje stambenog objekta redovno dolazi do odstupanja od projektovane površine stanova, što ukazuje na to da se površina označena u ugovoru o kupovini razlikuje od površine istog dela u elaboratu geodetskih radova. Kako upravo „gotova” površina, odnosno ona na kraju izgrađena, predstavlja osnov za upis u Katastar, kupci stanova u izgradnji nađu se u velikom problemu jer u trenutku zaključenja ugovora o kupoprodaji nisu mogli znati da će površina u izgradnji biti povećana. Pri tom, veća površina izgrađenog stana u odnosu na projektovani nije sporna jer se upotrebna dozvola izdaje nakon tehničkog pregleda zgrade.
Cilj RGZ-a, kao registra, jeste da stanove uknjiži kad god su ispunjeni zakonski uslovi, a ne da istrajavanjem na nepotrebnim formalnostima služi kao povod za ostvarivanje raznih interesa pojedinaca koji nisu u vezi s upisom prava u Katastar.
Da bi se rešio problem s kojim se često suočavaju kupci stanova u izgradnji, RGZ je svim svojim unutrašnjim jedinicama uputio raspis za pojednostavljenje procedure. Raspis objašnjava da razlika između ugovorene površine stana u izgradnji i konačno izgrađenog stanja ne predstavlja smetnju za upis po Zakonu o postupku upisa u Katastar nepokretnosti i vodova jer se u toj situaicji ne radi o neispunjenju formalnog uslova za upis. Pravo svojine na osnovu ugovora o kupoprodaji posebnog dela objekta u izgradnji upisuje se s površinom iz eleborata geodetskih radova koji se dostavljaju uz upotrebnu dozvolu.
LJ. Malešević