Raskoš „Titove imovine“ rasejana širom bivše Jugoslavije: Ostrva, vile i brodovi, čak i jedna pećina

Uzima vilu koja je sagrađena 1934. godine i koju su za vreme Drugog svetskog rata koristili nemački komandanti. Od 1946. do 1979. godine ona je bila Titov  dom. U jednom periodu posle rata Tito je živeo i u Belom Dvoru, koji je bio u vlasništvu nekadašnje kraljevske porodice. U okviru ovog kompleksa sahranjena je i Davorjanka Paunović, Titova sekretarica i navodno najveća ljubav. Beli Dvor danas koristi porodica Karađorđević, on je u vlasništvu države Srbije, a deo kompleksa otvoren je za turiste. Godinu dana pre Titove smrti, 1979. godine, za njega je sagrađena vila koja je kasnije nazvana “Vila Mir” u Užičkoj 11, ali se on u nju nikada nije uselio.

Posle izbora 1997. godine, kada je Slobodan Milošević postao predsednik SR Jugoslavije, on i njegova porodica useljavaju se u vilu u Užičkoj 15. U njoj živi do 1999. godine kada je u NATO bombardovanju ona pogođena i prilično oštećena. Milošević ostaje u njoj i posle svrgavanja s vlasti. Vila u Užičkoj 15 danas je namenjena državnim predstavnicama, dok je ona u Užičkoj 11 rezidencija i može se koristiti za prijeme predsednika, premijera ili za druge visoke strane delegacije.

Posle Titove smrti njegova udovica Jovanka Broz iseljena je iz vile u Užičkoj 15 i preseljena u drugu vilu na Bulevaru Mira, danas Bulevar kneza Aleksandra Karađorđevića, na Dedinju. U njoj je živela sve do svoje smrti 2013. godine, iako je vila bila u lošem stanju i za njeno održavanje država nije izdvajala novac.

Josip Broz je posebno voleo kompleks u Karađorđeviću, selu u blizini Bačke Palanke. Taj kompleks koristila je jugoslovenska Vlada, a 1973. godine dobila ga je JNA. Smatrao se Titovim kompleksom jer je u njemu provodio dosta vremena, kako zbog lova tako i zbog prijema važnih gostiju iz sveta.

Najpoznatija Titova rezidencija u Hrvatskoj nalazila se na Brionima u severnom delu Jadranskog mora, koji je poznat po svojoj prirodnoj lepoti. Prvi put Tito je posetio Brione 1947. godine, a šest godina kasnije Bijela vila postaje njegova službna rezidencija. Na Brionima je Tito svake godine provodio u proseku od četiri do šest meseci, a zadnji put bio je 1979. godine, odnosno godinu dana pre smrti.  Neke od vila u ovoj rezidenciji su posle Titove srmti pretvorene u apartmane za bogate turiste, druge su u vlasništvu Hrvatske i koriste se u stambene svrhe, često za doček domaćih i stranih političara.

Rasprodaja Titove flote

Crnogorcima su pripale i Titove jahte. Crnogorska vlada prodala je Titov  brod “ Galeb”, kao i “ Primorku”, dok za “ Jadranku” još uvek nije pronađen kupac. “Galeb” je 2000. godine prodat grčkom biznismenu Johnu Paulu Papanikolaou za 750.000 evra, zatim ga je kupila Rijeka, grad u Hrvatskoj, a od 2006. godini proglašen je hrvatskom kulturnom baštinom. Na “Galebu”, koji je dugačak 117 metara i služio je kao rezidencija, Broz je ugostio brojne svetske lidere i holivudske zvezde.

U mestu Titovog rođenja Kumrovcu daleke 1947. godine sagrađena je vila koja je služila kao hotel. Ona je 1962. godine preuređena u Titovu rezidenciju. Danas je ova vila u Kumrovcu u vlasništvu Hrvatske odnosno njenog Ministarstva državne imovine. Pre pet godine ponuđena je u najam, ali zainteresovanih nije bilo.

Titova rezidencija napravljena je i u vili “Dalmacija” u Splitu . Ona je danas u vlasništvu ovog hrvatskog grada i može se iznajmiti za održavanje različitih događaja.  Na Jadranskom moru  Tito je koristio i vilu na dubrovačkom poluotoku Lapad. Ta vila je oduzeta starim vlasnicima porodici Danac, koja je posle dugo godina sudske borbe uspela da je povrati i danas je u vlasništvu hrvatskog biznismena.

U blizini Iloka u istočnoj Hrvatskoj Tito je koristio  vilu “Dubravka”, koja oko sebe ima imanje koje se prostire na 100 hektara vinograda, šuma sa lovištima i vinski podrum. Zabeleženo je da se upravo u njoj 1952. godine Tito oženio Jovankom. Ova vila je danas kompleks u vlasništvu Hrvatske i prilično je zapuštena. Tito je koristio i Dvorac “Tikveš“ i to kao lovačku rezidenciju. Ova rezidencija je tokom rata 1991-1995. godine opljačkana i oštećena, postala je vlasništvo Hrvatske , a koristi se za sportske, rekreativne i turističke svrhe.

Nekadašnje vile u Koprivici i Gorici, u blizini Bugojna, koje su bile Titovo omiljeno mesto za lov, danas su napuštene. Iako imaju ogroman turistički potencijal ne koriste se jer još uvek nije rešeno pitanje vlasništva nad nekretninama bivše Jugoslavije u BiH. Pisalo se da je Gorica zapravo bila jedno od omiljenih mesta Josipa Broza , jer je za 10 godina u njoj boravio 17 puta. Jedan od njegovih gostiju upravo u ovoj vili bio je i nekadašnji predsednik Libije Muamer el Gadafi.

U bosanskohercegovačkom gradu Konjicu bila je Titova atomska komanda, a nakon njegove smrti kompleks je ostao u stanju pripravnosti. Za vreme raspada Jugoslavije, 1992.godine, ondašnja JNA naredila je rušenje ovog kompeksa kako ne  ostao pod kontrolom vlasti BiH, ali je vodni odred odbio da izvrši naređenje i umesto toga predao ga bosanskohercegovačkoj vlasti.  U istom gradiću nalazio se i Titov bunker, građen od 1953. do 19798. godine, za smeštaj oko 350 ljudi koji bi u slučaju nuklearnog napada mogli živeti u njemu i do šest meseci i to da ne izlaze napolje.  Bunker je sada u vlasništvu Ministarstva odbrane BiH, nalazi se na brdu visokom 280 metara i otvoren je za turiste.

Pećina u Drvaru, koja je Titu služila kao baza 1944. godine, postala je turistička atrakcija kada je 2006. godine obnovljena i otvorena za javnost. Sada je zatvorena zbog nedostatka novca za saniranje odrona.

U Sloveniji je Tito koristio vilu na Bledu, a u Makedoniji u Ohridu. Oba objekta pripala su novonastalim državama – Sloveniji i Severnoj Makedoniji, a potomci kraljevske porodice Karađorđević i dalje potražuju da im se vrati vila na Bledu koja je bila njihovo predratno vlasništvo.

Crnogorska vlast je proteklih godina prodala ili iznajmila veći deo imovine koju je Josip Broz za života koristio. Još uvek je vlasnik vile “Galeb” u Igalu, koja je sačuvana i pretvorena u kuću-muzej koji je otvoren za turiste. Ta vila , koja je služila kao Titova letnja rezidencija, prostire se na 5.500 kvadrata na četiri nivoa , ima bioskop, atomsko sklonište, park površine 75.000 kvadratnih metara. U njoj je Tito pre smrti boravio četiri puta, a ona je još 1985.godine predata u vlasništvu Instituta “ Dr Simo Milošević” i danas je rehabilitacioni centar.

Bivša Titova rezidencija “Vila Lovćen” koja se nalazi u Bokokotorskom zalivu prodata je konzorcijumu “Atlas grupe” za 5,6 miliona evra 2008. godine, a od 2013. nalazi se u zakupu azerbejdžanske kompanije “Azmont Investement”, koja u Crnoj gori razvija marinu “Portofino”. Tvrdi se da sam Tito nikada nije posetio ovu vilu , ali su se u njoj održavali sastanci Vrhovnog saveta odbrane SFRJ , a kasnije i zajedničke države Srbije i Crne Gore.

Pripremila: LJ. Malešević