SPECIJALNI REZERVAT TITELSKI BREG Za istinske ljubitelje prirode
Od kako je 2012. godine Uredbom Vlade Srbije Titelski breg proglašen Specijalnim rezervatom prirode prve kategorije, iz godinu u godinu čine se napori da bi se okruženje unapredilo i održalo, jer je ranijih decenija, uprkos posebnostima, područje bilo prilično zapostavljeno.
Specijalni rezervat obuhvata površinu od 496 hektara i značajno je međunarodno botaničko područje – IPA i IBA –za faunu ptica.
Na ovom prostoru je evidentirano oko 630 biljnih vrsta (najznačajnije stepske vrste biljaka su gorocvet, babaluška, bademić, patuljasta perunika, Valdštajnov luk i dr ), 137 vrsta ptica, od kojih su najznačajnije vrste orao belorepan, pčelarica, lasta bregunica, modrovrana, pupavac itd, zatim devet vrsta vodozemaca, 11 vrsta gmizavaca, kao i 33 vrste sisara poput tekunica i divljih mačaka.
Prostire se na teritoriji Opštine Titel i na njemu je uspostavljen režim prvog, drugog i trećeg stepena zaštite, a finansira se iz dva izvora: Opštine Titel i Ministarstva za zaštitu životne sredine.
- Ove godine će se nastaviti obnova atarskih puteva – tanjiranje, koji predstvljaju granicu između zaštitne zone i režima zaštite prvog i drugog stepena u dužini od 25 kilometra – kaže direktor Ustanove za zaštitu prirode “Titelski breg” Zoran Pavlović. – Ukloniće se invazivna vrsta bagrema, kiselog drveta, čička i ostalih divljih vrsta sa stepskih površina na padinama surduka Topola i na južnim padinama Titelskog brega. Radiće se i monitoring, mapiranje i kartiranje strogo zaštićenih vrsta biljaka i formiranje hranilišta za ptice grabljivice sa video nadzorom. Po rečima direktora Pavlovića još dok Titelski breg nije bio proglašen Specijalnim rezervatom prirode, postojale su dve divlje deponije u okviru granice rezervata, pa će se uraditi projektno-tehničke dokumentacija za sanaciju i uklanjanje otpada. Jedna je deponija kod Loka, a druga kod Vilova.
U planu je i da se formira edukativna geostaza sa pratećim štampanim vodičem, koja će povezati sve značajne geolokalitete u Rezervatu (lesne odseke, lesnu piramidu, surduke, poličice i dr). Obnoviće se staza do arheološkog lokaliteta Feudvar kod Mošorina i nastaviti izgradnje drvene staze za posmatranje ptica
- Nastaviće se sa izgradnjom staza drvene konstrukcije sa dodatnom platformom. Lane je urađena drvena konstrukcija staze duge 25 metara, a sada je plan još toliko metara staze da se napravi - kaže direktor Ustanove ”Titelski breg” Zoran Pavlović.
Posetioci
Titelski breg najviše posećuju učenici na ekskurzijama i penzioneri u grupnim posetama, ali sve češće dolaze i izletnici -porodice s decom koji u Specijalnom rezervatu prirode nalaze tišinu, čist vazduh i druga bogatstva koja pririda nudi na ovom mestu. Prošle godine Titelski breg je posetilo 17 organizovnaih grupa, od kojih je 13 turističkih, dok su preostale bile obilasci stručnjaka .
Arheološko nalazišta Feudvar –zemljano utvrđene u blizini Mošorina na obodu Titelskog brega nastalo je u srednjem bronzanom dobu i trajalo do starijeg gvozdenog doba, dolaska Kelta. Na tom prostoru su pronađene kuće, lončarska radionica, lončarske peći…. - Zamisao je da posetiocima nalazište koje je na padinama brega bude dostupno, pa ćemo prema uputstvu Pokrajinskog sekretarijata za zaštitu životne sredine napraviti stazu u dužini od oko 30 metara, pošto je ceo lokalitet konzeviran – kaže direktor Pavlović.
Na Titelskom bregu već pet godina se održava i volonterski kamp, a od pre tri godine je međunarodni. Direktor navodi da će i ove godine biti upriličen u avgustu zajedno sa Mladim istraživačima Srbije.U kampu bude deset do 12 volontera iz celog sveta, koji prave suvenire od lesnih lutkica, farbaju kućice za ptice, putokaze, table…. .
Zorka Delić
