Inspektori kreću u prikrivenu kupovinu

Puna primena ovog zakonskog akta je od polovine 2016.godine , a protekle dve i po godine pokazale su da Zakon o inspekcijskom nadzoru treba menjati i dopunjavati. Zbog toga se od poslanika Skupštine Srbije traži da po hitnom postupku usvoje izmene i dopune Zakona o inspekcijskom nadzoru, kako bi inspekcija još bolje i efikasnije radila.

Jedan od razloga za hitnu izmenu Zakona o inspekcijskom nadzoru je i taj što je zbog racionalizacije broja državnih službenika u protekle tri godine došlo do smanjenja broja inspektora i administrativnog osoblja u inspekciji. Prema sistematizaciji ima 3.238 radnih mesta u inspektoratu rada, dok je trenutno zaposleno 2.654 izvršilaca, što znači da trenutno nedostaje 584 inspektora. Pored roga, danas prosečna starost inspektora u Srbiji iznosi 55 godina, a većina inspekcijskih službi, pored nedovoljnog broja inspektora odnosno stručnih službenika za vršenje inspekcijskog nadzora nema ni neophodnu administrarivnu, analitičku i IT podršku.

Izmene i dopune Zakona o inspekcijskom nadzoru uvode novu vrstu inspekcijskog nadzora – mešoviti inspekcijski nadzor, koji se vrši istovremeno kao radovni i vanredni nadzor kod istog subjekta, kada se predmet redovnog i vanrednog inspekcijskog nadzora delimično ili u celosti poklapaju ili su povezani.                                                                                     

Izmene i dopune Zakona o inspekcijskom nadzoru uvode nove institute kojima se rešavaju uočeni problemi u radu nekih  privrednih subjekata u Srbiji. Tako se uvodi prikrivena kupovina, kao poseban način dokazivanja nepravilnosti. Nužnost uvođenja prikrivene kupovine, prema obrazloženju predlagača, kao posebnog načina dokazivanja proizilazi iz ovlašćenja i dužnosti svih inspekcija da svaka u svojoj oblasti nadzora otkriva neregistrovane subjekte i preduzima zakonom propisane upravne i prinudne mere protiv njih. Iz ovih ovlašćenja i dužnosti proističe potreba primene odgovarajućih dokaznih i operativnih metoda i tehnika usmerenih ka otkrivanju neregistrovanih subjekata. Najčešći način da inspekcije dođu do informacije o poslovanju neregistrovanih subjekata su prijave fizičkih i pravnih lica, čiju osnovanost inspekcija analizira i povodom osnovnih prijava pokreće vanredni inspekcijski nadzor.    Prikrivena kupovina , kao poseban inspekcijski metod koji poznaju i evropski upravni i inspekcijski sistemi, koristi se u slučaju osnovane sumnje da lice obavlja delatnost kao neregistrovani subjekat, ili da ne izdaje račun. Prikrivena kupovina obavlja se bez prethodnog obaveštenja i predočavanja nadziranom subjektu, ali inspektori moraju da imaju nalog inspekcijskog nadzora koji sadrži i navođenje metoda prikrivene kupovine i obrazloženje osnovane sumnje. U sklopu prikrivene kupovine, inspektor je ovlašćen da putem neposrednog opažanja prikuplja dokaze i podatke korisne za utvrđivanje činjeničnog stanja i vrši druga ovlašćenja radi utvrđivanja činjenica. Po obavljenoj kupovini, inspektor predočava nadziranom subjektu službenu legitimaciju i nalog za inspekcijski nadzor.

LJ. Malešević