Bratske veze između dva grada čvrste kao Leotar
Sveto Preobraženje Gospodnje, krsna slava Trebinja i Sabornog hrama u tom gradu, i ove godine obeleženo je uz sadržajan program, u prisustvu i delegacije iz Zrenjanina, grada pobratima.
Program je otvoren već tradicionalnim sajmom meda i vina, na kojem je ove godine bio veliki broj izlagača iz gotovo svih mesta Hercegovine, a koji je, u pratnji gradonačelnika Trebinja Luke Petrovića, posetila i delegacija Grada Zrenjanina, na čelu sa gradonačelnikom Čedomirom Janjićem i pomoćnikom Simom Salapurom, ali i državnim sekretarom u Ministarstvu državne uprave i lokalne samouprave Ivanom Bošnjakom.
Zrenjaninci, koji su u organizaciji Udruženja Hercegovaca i prijatelja Hercegovine, bili gosti u Trebinju, prisustvovali su i nedeljnoj svetoj arhijerejskoj liturgiji i lomljenju slavskog kolača u Hramu Svetog Preobraženja Gospodnjeg, kao i polaganju venaca na spomenik braniocima Trebinja 1991-1996. godine, te svečanoj sednici Skupštine Grada Trebinja. Noćna litija, u kojoj je, pored sveštenstva Srpske pravoslavne crkve, pripadnika vojske, policije, članova brojnih sportskih klubova i kulturno – umetničkih društava, kao i ogromnog broja građana, bio i predsednik Republike Srpske Milorad Dodik, ostavila je veličanstven utisak. Litija je krenula iz trebinjskog hrama, prošla je delom grada i prešla preko dva gradska mosta, a zatim se završila u centru ovog prelepog hercegovačkog mesta, podno gorostasnog Leotara.
A sjajan utisak na domaćine ostavila je promocija knjige dr Milana Micića „Amerikanci - srpski dobrovoljci iz SAD (1914-1918)“. Micić, koji nije puki hroničar i ne ređa samo suve istorijske podatke, već nam slavne događaje srpske prošlosti evocira i kroz priče običnih ljudi, u ovom slučaju dobrovoljačkih potomaka, nadahnuto je predstavio svoju knjigu, u kojoj je ovekovečio dvadeset i pet priča o srpskim dobrovoljcima koji su došli iz Sjedinjenih Američkih Država. Priče su plod prikupljenih kazivanja uglavnom prve generacije dobrovoljačkih potomaka, među kojima je i deset beseda o Hercegovcima dobrovoljcima, od kojih su neki i Trebinjci.
Izuzetnom predstavljanju ove dragocene knjige doprineli su i predsednik Udruženja Hercegovaca i prijatelja Hercegovine Milan Bjelogrlić, koji je bio maestralni moderator skupa, zatim glumac Jovica Jašin sa izuzetnom interpertacijom apoteoze Miloša Crnjanskog – „Gospodo, jednu pijanu čašu Banatu!“... Pa, profesor Petar Bodiroga sa upečatljivom dubokomislećom besedom i pesnik Dušan Milićev, sa inspirativnim osvrtom na Micićevo delo i izvedbom probranih pesama iz svog opusa. A frenetične aplauze pobrali su momci iz zrenjaninskog hora Sveti Serafim Sarovski, koji su pesmama „Kreće se lađa francuska“, „Vostani Serbie“, „Tamo daleko“ i „Vidovdan“, razgalili brojnu publiku i izazvali pravi cunami emocija.
Posebno treba naglasiti izuzetno gostoprimstvo Trebinjaca, koji su Zrenjanince dočekali kao pravu braću, iz pobratimljenog grada. U tome su se svi prosto nadmetali, od gradonačelnika Luke Petrovića pa do uspešnih privrednika iz tog kraja, a među njima je svakako i Dragan Aćimović, vlasnik motela Konak, u mestu Mosko, 12 kilometara udaljenom od Trebinja, gde je deo Zrenjaninaca bio smešten. Među domaćinima bio je i čuveni košarkaš Dejan Bodiroga koji je u Trebinju, kako se priča, kupio „Platane“, jedan od najpopularnijih lokala i zaštitni znak grada na obalama, kao led hladne Trebišnjice.
Gosti iz Zrenjanina, ali i Kleka, sela iz kog mnogi žitelji vuku korene iz Hercegovine, zajedno sa drugim turistima, imali su priliku da obiđu i brdo Crkvinu, na kojem je smeštena crkva Blagoveštenja, odnosno Hercegovačka Gračanica, u kojoj su položeni posmrtni ostaci srpskog pesnika i diplomate Jovana Dučića. Ovo je najposećeniji lokalitet Istočne Hercegovine, odakle se širi veličanstven pogled na grad, reku Trebišnjicu i planinu Leotar.
Na ovom putovanju jedna od destinacija bio je i manastir Tvrdoš, koji je posvećen Uspenju Presvete Bogorodice i koji je podignut na stenama mesta Tvrdoša, kraj desne obale Trebišnjice, na četiri kilometra zapadno od Trebinja. Govoreći o Tvrdošu, u inače sasvim kratkim osvrtima, naši istoričari smatrali su za dovoljno da kažu da je to manastir „iz srednjeg veka“ i da je poznat kao Trebinjski manastir. Međutim, po narodnom predanju koje je, istina, relativno kasno zapisano, Tvrdoški manastir je osnovao Sveti car Konstantin i majka mu Jelena, a zatim je, pošto beše srušen i zapušten, postao zadužbina kralja srpskog Milutina, krajem 13. ili početkom 14. veka. Temeljnu obnovu 1509. godine obavio je mitropolit Trebinjski Visarion I.
Željko Balaban
