Deo Novog Bečeja proglašen za kulturno-istorijsku celinu

Početkom 2014. godine Zavod za zaštitu spomenika kulture u Zrenjaninu završio je izradu predloga Odluke za utvrđivanje ambijentalne celine starog centra Vranjeva za prostornu kulturno-istorijsku celinu.

Nakon višemesečnog istraživačkog rada na valorizovanju svakog pojedinačnog objekta unutar celine, zatim definisanju granica Vranjeva, kao i njegove zaštićene okoline, odluka je početkom 2014. godine poslata u Republički zavod za zaštitu spomenika kulture u Beogradu, na dalju proveru i saglasnost. Ovih dana, konačno, usledila je i odluka Vlade Srbije da ambijentalna celina „Stari centar Vranjeva” bude utvrđena za kulturno dobro.

Vranjevo se nalazi u severnom delu Novog Bečeja, na levoj obali Tise. Ova vredna i značajna ambijentalna celina poseduje urbanističke, arhitektonsko-stilske i kulturno-istorijske vrednosti.

Vranjevo je u prošlosti označavalo centar kulturnog i duhovnog života Srba u severnom Banatu, u sklopu Austrijske i Austro-Ugarske carevine u 18, 19. i početkom 20. veka. S vrednim graditeljskim nasleđem i istorijom mesta koji najvažnije događaje beleži u sastavu Velikokikindskog dištrikta (1774-1876), primer je jasno definisanog geografskog i duhovnog prostora jednog naroda i na najbolji način svedoči o njegovoj potrebi za očuvanjem nacionalnog, verskog, političkog i kulturnog identiteta.

Prostorna kulturno – istorijska celina „Stari centar Vranjeva“ obuhvata ulice Rajka Rakočevića, Josifa Marinkovića i Svetozara Markovića.

Kuće u glavnoj ulici - Josifa Marinkovića su prizemne, podignute uglavnom tokom 19. veka do Prvog svetskog rata, sa uglavnom očuvanim autentičnim izgledom i parcelacijom.

U okviru prostorne kulturno-istorijske celine pojedinačno su utvrđeni i neki objekti za nepokretna kulturna dobra, odnosno spomenike kulture od velikog značaja, a to su Srpska pravoslavna crkva svetog Jovana Preteče, stara opštinska zgrada i kuća Vladimira Glavaša.     

Ž. Balaban