Objavljena knjiga o novobečejskoj crkvi Svetog Nikole
NOVI BEČEJ: Monografska studija „Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Novom Bečeju” izašla je u izdanju Narodne biblioteke iz Novog Bečeja i Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin, a njena promocija očekuje se uskoro.
Autori publikacije su istoričarka umetnosti – konzervatorka Vesna Majstorović, arhitekta – konzervatorka Spomenka Urošević, obe zaposlene u zrenjaninskom Zavodu za zaštitu spomenika kulture, kao i građevinski inženjer Dragan Rauški, zaposlen u Opštini Novi Bečej. Knjiga je, inače, štampana zahvaljujući sredstvima Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije, u okviru projekta „Gradovi u fokusu” i Opštine Novi Bečej.
Pored mnoštva fotografija, monografija sadrži tekstove na srpskom i engleskom jeziku.
Autori su u kratkim crtama predstavili razvoj Novog Bečeja od praistorijskih naseobina, pa sve do 20. veka. Uradili su osvrt na arhitektonsko nasleđe grada koje danas čini zaštićeno istorijsko jezgro, i dali iscrpan istorijat kao i opis i analizu stilskih karakteristika Srpske pravoslavne crkve Svetog Nikole, uključujući eksterijer i enterijer sa svim umetničkim delima koja se nalaze unutar ovog verskog objekta.
Ovde su predstavljene i veoma vredne ikone i bogoslužbeni predmeti koji se čuvaju u crkvi. Najveću vrednost ove zbirke čine zaštićene ikone i delovi crkvenog mobilijara koji je premešten iz starijeg hrama na obali Tise, iz crkve Uspenja Bogorodice, poznatije pod nazivom kapela Manastir.
Novobečejska pravoslavna crkva posvećena svetom Nikoli podignuta je u periodu od 1792. do 1796. godine u vidu jednobrodne građevine koja se na istoku završava petostranom oltarskom apsidom, dok sa na zapadnoj strani uzdiže tipičan višespratni barokni zvonik sa limenim „jastukom”, lanternom i krstom. Nasuprot odmerenom i skladno rešenom spoljašnosti, unutrašnjost hrama odiše baroknom raskoši. Ikonostasna pregrada, čija je arhitektonska konstrukcija prekrivena rezbarenim biljnim ukrasima, nosi četrdeset predstava stojećih figura svetitelja i crkvenih praznika za koje se zna da ih je 1804. naslikao Stefan Gavrilović.
Jedan od prvih predstavnika srpskog romantizma Pavle Simić izveo je 1858. godine zidne slike na svodovima. U crkvi se još čuva i niz vrednih bogoslužbenih predmeta, a posebnu pažnju zaslužuje ikona Bogorodice s Hristom, rađena u najboljoj tradiciji poznovizantijskog ikonopisa.
Konzervatorski radovi na obnovi crkve sprovedeni su u više navrata, od 1969. do 2012. a poslednji radovi obuhvatali su obnovu krova, zvonika i fasade hrama. U tom periodu je izrađena nova ograda porte i pristupne staze od behatona.
Ž. Balaban
