Spomenik kralju Petru Prvom na Trgu republike

Naime, to je predlog odlike koji je danas utvrđen  na sednici Saveta za kulturu, održanoj u Muzeju grada Novog Sada i upućen je Skupštini grada na razmatranje.

Po Predlogu, spomenik čini figura kralja Petra Prvog Karađorđevića na konju, na postamentu.

„Utvrđivanju Predloga odluke prethodilo je pribavljanje stručnog mišljenja Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Novog Sada, kao i JP „Urbanizam” o lokaciji za podizanje spomenika i uslovima za njeno uređenje“, potvrdio je predsednik Saveta Đula Kiš.

Inicijativu za podizanje spomenika podneli su predsednik Matice srpske prof. dr Dragan Stanić, direktor Muzeja Vojvodine dr Drago Njegovan, direktor Istorijskog arhiva grada Novog Sada Petar Đurđev, direktor Gradske biblioteke u Novom Sadu Dragan Kojić i direktorka Muzeja grada Novog Sada Vesna Jovičić. Savet je inicijativu prihvatio na sednici u oktobru.

U inicijativi za podizanje spomenika navedeno je da je Petar Prvi Karađorđević bio kralj Srbije od 1903. do 1918. godine i kralj Srba, Hrvata i Slovenaca od 1918. do 1921. godine. Petar Karađorđević bio je Karađorđev unuk i treći sin Perside i kneza Aleksandra Karađorđevića. Nakon očeve abdikcije 1858. godine, Petar je s porodicom živeo u inostranstvu.

Pod pseudonimom Petar Mrkonjić borio se kao dobrovoljac u ustanku protiv osmanske vlasti u Bosni. Oženio se 1883. godine crnogorskom princezom Zorkom, ćerkom kneza Nikole, s kojom je imao petoro dece, uključujući i naslednika Aleksandra. Posle Majskog prevrata 1903. godine izabran je za kralja Srbije. Kao monarh, zalagao se za ustavno uređenje zemlje i građansku demokratiju, a bio je poznat po svojoj libelarnoj politici, što je Kraljevinu Srbiju učinilo centrom za južnoslovensko ujedinjenje.

Kralj Petar je bio vrhovni komandant pobedonosne srpske vojske u balkanskim ratovima. Zbog starosti, 24. juna 1914. godine preneo je kraljevska ovlašćenja na prestolonaslednika Aleksandra.

B. P.