Zelene oaze za zdravu prirodu i društvo u gradovima

Ove grupe predstavljene su video-serijalom “Baštarenje” Mihajla Vujasina, kao i tribinom na kojoj su učestvovali pojedinci iz baštenskih zajednica iz Šapca, Beograda, Zagreba i Novog Sada.

Pustio sam ljude da pričaju o svom iskustvu, bilo je bitno za namerno “distanciranog” reditelja Mihajla Vujasina, autora video-serijala, po svedočenju učesnika i prisutnih, punog retko viđenih emocija u današnjem društvu.

Bilo mi je važno i to da prikažem zajednice koje u urbanim zonama gaje hranu, razvijajući socijalne i ekološke aspekte života, kaže Vujasin.

Serijal je prikazan u segmentima, nakon kojih su sledili predstavljanje učesnika i kratki razgovori s publikom.

Na kraju je sve ujedinjeno u prelepu vegeterijansku večeru, pre i posle toga i u diskusiju otvorenu najviše ka (ne)mogućnostima dalje saradnje i povezivanja ne samo sa takozvanim privatnim ili javnim sektorom, proizvođačima ili potrošačima, nego sa prirodom i jednih sa drugima.

“Baštalište” iz Beograda predstavljeno je kao (samo)organizacija ljudi koji u pomalo apsurdnim pravnim uslovima pokušavaju da kultivišu neiskorišćene i zaparložene delove predgrađa, aktivirajući sugrađane na aktivno učešće u korisnim i lekovitim veštinama uzgajanja vlastitog povrća, na lokalu poznatog kao “neprskano”.

Učesnici iz Šapca, nakon pregovora sa nadležnim upravama, odustali su od naziva “organsko”, jer je taj termin u današnjoj privredi isuviše striktno regulisan.

Zato su Šapčani uspeli da privuku komšije da kupuju i rade na lokaciji Šabačke gradske bašte, u neposrednoj blizini hipodroma, od kojeg crpe deo neophodnih sastojak, kao što je to stajsko đubrivo.

I Beograđani i Šapčani se susreću sa nerazumevanjem uprava, povremenim krađama, najčešće alata, odustajanjem ljudi nakon što uvide da “moraju da rade” - neki za novce, a neki za ili sa drugima, što će reći da ljudi kod nas najčešće nemaju dovoljno razumevanja, volje, želje, istrajnosti, da priča postane deo opšte kulture koja se, ipak, evidentno širi.

Novosadska Baštenska inicijativa prikazana je kroz rad u privatnom vrtiću i školi, koje neguju ne samo edukaciju o zdravoj hrani, nego i praktičnu, “terensku” nastavu za decu sa ljudima od integriteta u uzgoju povrća.

U Zagrebu, priča je razvijenija. Ima više organizacija koje brinu o svojim vrtovima, konstantno uključujući i druge (“Parkticipacija”).

Nezadovoljstvo potiče više iz odnosa vladajuće politike društva, u okviru koje se još uvek oseća ono “mi” i “oni”, “naše” i “vaše”.

Zato u ovom tekstu nema pojedinačnih imena ljudi iz baštenskih zajednica.

Permakultura je možda i ključna reč za ovu vrstu aktivnosti, jer ona ujedinjuje potrebu da se razvije svest o kompleksnosti i mnoštvu realnosti unutar dominantne, monokulturne kapitalističke ideologije koja je zavladala u svim sferama, od poljoprivrede, do politike, ugrožavajući biodiverzitet, sada već i naučno evidentno neophodan za opstanak planete Zemlje.

Naziv događaja - “Zeleni izazovi lokalnog samoorganizovanja” - upućuje i na moguće alternative u stvaranju ekonomije koja je manje posvećena svim vidovima eksploatacije i profita, a više održivijim i zdravijim navikama koje bi smanjile zavisnost od lekara, političkih predstavnika, novca i njegovog “čuvara” - banaka, velikih vlasnika proizvodnje, lanaca distribucije i tržišta, svih onih karika sistema koji radi protiv prirode.

Iste one prirode čiji je čovek, bar on tako voli da misli dok mu priroda ne dokaže suprotno, ključni član.

I. Burić