PARKINSONOVU BOLEST IMA VIŠE OD 10 MILIONA LJUDI NA SVETU Novi test otkriva bolest pre simptoma
U razvoju Parkinsonove bolesti, promene koje će dovesti do neurodegeneracije odvijaju se u mozgu mnogo pre nego što pacijenti pokažu bilo kakve simptome.
No bez testa koji može otkriti te promene, teško je rano intervenisati kako bi se delotvornije usporilo napredovanje bolesti.
Kako bi odgovorili na ovu potrebu, američki naučnici iz Brigham and Women’s Hospital, razvili su platformu za molekularnu analizu koju su uspešno primenili na uzorke pacijenata za otkrivanje i kvantifikovanje sinukleinske fibrile, patogenog agregata ⍺-sinukleina koji je obeležje Parkinsonove bolesti i drugih neurodegenerativnih poremećaja zajednički poznatih kao ⍺-sinukleinopatije.
Posedovanje biomarkera koji mogu da se kvantifikuju moglo bi pomoći u identifikovanju novih kandidata za lekove i testiranju njihovog dejstva na ciljanijim grupama pacijenata u ranim fazama bolesti, ističu naučnici.
Inače, u svetu više od 10 miliona ljudi boluje od Parkinsonove bolesti, čija učestalost raste s godinama u društvima u kojima se prosečni životni vek takođe povećava poslednjih decenija. Samo u SAD svake godine kod gotovo 90.000 ljudi bude dijagnostikovana Parkinsonova bolest. Do danas lekari moraju da se oslanjaju na neurološki pregled i istoriju bolesti pacijenata kada dijagnostikuju Parkinsonovu bolest. Međutim, do trenutka kada se pojave kli-
nički simptomi, bolest je već izazvala nepovratna oštećenja u mozgu. Trenutno ne postoje krvni ili laboratorijski testovi za dijagnostikovanje Parkinsonove bolesti kod bolesnika za koje nije poznata genetska predispozicija, a koji čine oko 90 odsto bolesnika s Parkinsonovom bolešću.
Parkinsonova bolest zajedno s multiplom sistemskom atrofijom (MSA) i demencijom s Levijevim telešcima – dva poremećaja sa sličnim lošim ishodom – pripada grupi neuroloških poremećaja kojima je zajednička patološka agregacija proteina ⍺-sinukleina u toksične fibrile. Te fibrile ometaju višestruke neurološke funkcije i na kraju uzrokuju smrt neuronskih ćelija. Neurološki simptomi koje pokazuju pacijenti s ovim takozvanim sinukleinopatijama snažno se preklapaju, što onemogućuje njihovo razlikovanje kako bi se pacijentima dala trenutno dostupna terapija koja je specifična za svaki od poremećaja. Važno je napomenuti da nijedna od tih dostupnih terapija ne leči temeljne uzroke bolesti i one samo privremeno potiskuju simptome pacijenata.
Priredila: Ljubica Petrović
