ODJECI REGIONALNE TURNEJE BEOGRADSKE FILHARMONIJE SA ZUBINOM MEHTOM Sve bilo je muzika

Posebno je značajno da je pored koncerta u Beogradu ona obuhvatila i prvo gostovanje u Tirani, a potom i nastup u Skoplju, pa je tako ansambl svojim muziciranjem povezao tri zemlje u jedinstvenu kulturnu celinu, uklopovši se s velikim uspehom u inicijativu „Otvorenog Balkana“.

Sve tri večeri sadržale su isti program, Betovenovu Sedmu i Berliozovu Fantastičnu simfoniju, „osvetljen“ u različitim akustičkim uslovima i pred međunarodnim auditorijumima. Upoznavajući se s Beogradskom filharmonijom od svoje 22. godine (počev od 1958),  na početku veličanstvene karijere, Zubin Mehta ju je pratio i uticao na njen razvoj intenzivnije od 2000, uključivši se podsticajno i s ljubavlju i u aktivnosti oko nabavke instrumenata i izgradnje nove koncertne dvorane, čija će glavna sala nositi ime jednog od najuspešnijih direktora BGF – rano preminulog Ivana Tasovca.

Ako se u makrokosmosu od devet simfonija Ludviga van Betovena neizbežno stiču i sintetišu najznačajnija postignuća u dotadašnjem razvoju ovog žanra koja uveliko prevazilaze rezultate svih prethodnih nemirnih stvaralačkih traganja i eksperimentisanja, onda je jasno i otkuda tolika snaga i izražajnost u svakom od ovih majstorskih ostvarenja. Upravo je Mehtina interpretacija Sedme simfonije u A-duru, opus 92, ujedinila sve njihove ekspresivne aspekte, ispoljivši i njegove afinitete prema Betovenovom stvaralaštvu i klasicizmu uopšte, posebno i ove neponovljive kompozicije, izlivene u jednom dahu. Spojivši je u takoreći jedan jedini neobični stav (budući da od četiri dela kompozicije nijedan nije pravi adagio, to jest lagani stav), neprekinut, a ipak raznolik i uvek uzbudljiv u svome nezaustavljivom, ritmički pregnantnom i neumornom poletu, maestro je u njoj podvukao karakter igre, učinivši je baš kako ju ju nekada doživeo Vagner, njenom „apotezom“.

Već studiozno razrađenim, beskrajno mirnim uvodom pred tematski skoro monolitnim prvim stavom,  filharmoničari su najavili specifično, gotovo u celini vedro raspoloženje ovog sadržajno jedinstvenog opusa, u kojem je samo izvođenje čuvenog posmrtnog marša (Allegretto), pođednako čežnjivog i bolnog, koliko i pretećeg, odudaralo od opšte „olimpijske” atmosfere. Upravo takvo je bilo i okruženje Presta s idiličnim trijom u sredini (Ašai meno presto), a potom i kompaktno građenog i postupno gradiranog finalnog Allegra con brio, s karakterom austrijskih narodnih igara i tempom jednog od „najraspojasanijih” Betovenovih komada. Izvanredna usviranost i nadahnutost predavanja krasili su sve orkestarske grupe, posebno zapažene kontrabase i viole, u u celini odličnom gudačkom korpusu.

Burni aplauzi i višeminutne euforične ovacije zaokružili su i uzbudljivo predstavljanje, kod nas ređe repertoarski zastupljene, antologijske Fantastične simfonije Hektora Berlioza. Puni elan i upravo isijavajući žar, ali i povišena osećajnost i visoka senzibilnost muzičara za postizanje međusobnog zajedničkog doživljaja i usaglašenog izvođenja, krasili su i tumačenje ovog programskog, blještavo orkestriranog dela, ovog puta i s dominacijom izrazitog duvačkog korpusa i udaraljki, posebno intonativno sigurnih i dinamički minuciozno iznijansiranih linija drvenih duvačkih instrumenata.

Prefinjeno kreiran dijalog engleskog roga i scenski „udaljene“, a potom i prisutne oboe, izvanredno je inicirao pastoralnu i upravo transparentnu kamernu atmosferu Scene u polju (treći stav), a u po?ednakoj meri bilo je upečatljivo i isticanje transformisanih pojava „fiks ideje“ u različitim sadržajnim situacijama, odnosno deonicama i orkestraciji. Najpre delikatna, a potom i veoma prepoznatljiva i moćna pojava teme „Dies irae“ u Snu o veštičjem poselu (četvrti stav), sa zloslutnim treperenjem čak četiri tremolirajuća timpana, zvonima i snažnim limenim duvačkim instrumentima, kulminirana i sjedinjena u finalu s vodećom idejom, dala je naročit pečat fantazmagoričnoj atmosferi Berliozove autobiografske storije o sopstvenoj opsednutosti i žudnji za lepom glumicom Harijetom Smitson, ispričane u širokom emocionalnom spektru, adekvatno imaginativnom tumačenju Beogradske filharmonije i nenadmašnog maestra Zubina Mehte.

        Marija Adamov