Legat Milutina Dedića poklonjen Adligatu u Beogradu
BEOGRAD: Porodica istaknutog srpskog slikara, istoričara umetnosti i putopisca Milutina Dedića poklonila je bogat Dedićev legat Domu legata Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju Adligat.
Bogat Dedićev legat, koji su njegovi sinovi sa svojim porodicama, Luka i Filip Dedić, predali kulturnoj ustanovi, obuhvata deset hiljada stranica dnevnika ispunjenih zapisima sa četiri hiljade portreta i tri hiljade crteža, kao i venecijansku komodu iz 18. veka.
U okviru legata našla se i kolekcija ogromnih davno patiniranih ključeva starih i po više vekova, nagrade i diplome, na stotine knjiga, kao i bogata arhivska građa.
Predstavnicima Adligata predali su i pedesetak umetničkih slika na kojima se najčešće pojavljuju vodenice, Hilandar, morski motivi, većim delom autorsko delo Milutina Dedića.
Kako su Dedići poreklom iz Šibenika, u legatu je mesto našla i antička posuda sa izuzetnom retkošću – skamenjenim naslagama hrane starim hiljade godina.
Tako legat sadrži raznovrsnu građu koja na veoma slikovit način dočarava neuobičajen, težak, ali vanredno zanimljiv umetnički i boemski životni put.
Milutin Dedić, inače rođeni brat slavnog pevača Arsena Dedića, život je posvetio oslikavanju Hilandara i drugih srpskih manastira, kao i našem zaboravljenom etno-nasleđu, naročito vodenica.
Govoreći o inspiraciji za slikanje vodenica, Dedić je često pričao kako se kao dete sa porodicom tokom bombardovanja u Drugom svetskom ratu sakrivao u jednoj vodenici i od tad njome ostao očaran, a njegovi crteži vodenica ne samo što su sačuvali izuzetno važan kulturno-istorijski trag o zdanjima od kojih mnoga više ne postoje, već imaju izuzetnu estetsku i etnološku vrednost.
Zanimljivo je da je Dedić više od dvadeset puta posetio manastir Hilandar, koji mu je kasnije bio inspiracija za više od 500 crteža i slika na kojima je motiv Sveta gora.
Inspiracije je ne tako retko bila i okeanska pučina, spomenici i krajolici u Srbiji, rodnom Šibeniku, širom Dalmacije i Jugoslavije.
Autor je i brojnih putopisa, kao i više knjiga, među kojima je i "Trg tišine" (2012), 160 emisija ,"Enciklopedija za radoznale''" na RTS-u, kao i 190 legendarnih kolumni ,"Slikarev maraton'''' u kojima je predočio veliki deo svojih dnevničkih zapisa i crteža.
Milutin Dedić je slikar srpske kulturne baštine, svakodnevnog života, običnog čoveka i kolega umetnika koje je voleo da portretiše.
Kao jedan od ključnih momentata koji su doveli do okretanja umetnosti smatra se Dedićev odlazak u vojsku u Zadar, u Školu rezervnih oficira, gde upoznaje Gojka Subotića, našeg akademika, koji će ga inspirisati da se okrene slikarstvu, nakon čega krajem pedesetih godina stiže u Srbiju i završava istoriju umetnosti.
O Milutinu Dediću njegov tri godine mlađi brat Arsen napisao je poznate stihove, svojevrsnu odu drugačijem bratu: "Ko zna gđe si, na kojem od mora; ko zna gđe si, na kojem od kopna; da li sam ili negđe ko i mi imaš dom; uvijek voljan da daš sve ni za šta”.