U Matici predstavljena knjiga o poslednjem baroknom Srbinu
NOVI SAD: Stojana D. Vujčića vidim kao čoveka koji je vodio svoj život kao da je kakva mitska arhajska prelja. Osetljivost svoje duše, svoje dušine niti i svoje znanje o kulturnim vrednostima upredao je u nekakvu užad pomoću kojih bi da načini viseće mostove i da premosti ponore koji odvajaju čitava dva naroda, mađarski i srpski i njihove kulture. U tom osetljivom i dragoceom poslu osnovna vezivna materija bila je i ostala književnost, umetnost i kultura u najširem smislu reči, ljudsko znanje, međusobno poštovanjei svest o zajedničkim i univerzalnim vrednostima, reči su predsednika Matice srpske prof. dr Dragana Stanića izgovorene juče na promociji knjige Radovana Popovića „Poslednji barokni Srbin”, mozaički strukturirane knjige o Vujčićevom životu i delu.
Stojan D. Vujičić (1933 - 2002) rođen u Pomazu, pored Budimpešte, u porodici prote Dušana Vujičića, arhijerejskog vikara Budimske eparhije, čiji su se preci naselili u Ugarskoj u vreme Velike seobe, studirao je jugoslovenske jezike i književnosti na Filozofskom fakultetu u glavnom gradu Mađarske. Posle toga radio je kao naučni saradnik i savetnik u Institutu za istoriju, odnosno nauku o književnosti Mađarske akademije nauka. Inicijator je osnivanja Srpske crkveno-umetničke i naučne zbirke u Sentandreji i njen prvi upravnik, bio je počasni doktor Univerziteta u Novom Sadu, počasni član Udruženja književnika Srbije, te osnivač i predsednik znamenite Zadužbine Jakova Ignjatovića. Svetska srpska zajednica 1998. proglasila je Stojana D. Vujičića "Srpskim vitezom", a početkom novog milenijuma postao je i inostrani člana SANU...
Prevodio je na mađarski jezik Ivu Andrića, Vaska Popu i Dobricu Ćosića, srpske narodne pesme, srpske i hrvatske dramatičare, sklapao antologije i preglede srpske i hrvatske književnosti, izučavao i izdavao starije srpske pisce, od Mihaila Vitkovića do Vuka Karadžića i Jovana Pačića. Posebno je zapažena njegova obimna antologija srpske poezije u dve knjige, namenjena prvenstveno srpskim školama u Mađarskoj, zatim studije o srpskoj narodnoj poeziji i njenim pevačima, radovi o Milošu Crnjanskom, Miroslavu Krleži, Todoru Manojloviću, Veljku Petroviću, Danilu Kišu... Istorijski su dragocene, a književno lepo pisane, njegove monografije o Sentandreji, te Srbima u Budimu i Pešti, ali i eseji i studije o duhovnom nasleđu i kulturnom blagu Srba u Mađarskoj, te o mnogim temama savremenih odnosa između Srba i Mađara...
Darovi iz porodične zaostavštine
Marijeta Vujičić je juče uručila Radovanu Popoviću posebnu povelju Zadužbine Jakova Ignjatovića. Pored toga, ona je Rukopisnom odeljenju Matice srpske predala dosije iz porodične zaostavštine, u kojem je, između ostalog, sačuvana i cela prepiska Isidore Sekulić i Stojana D. Vujičića. Biblioteci Matice srpske je, pak, darovala prvo izdanje „Zapisa” Isidore Sekulić, dok je Galeriji MS poklonila crtež Milana Konjovića iz 1942, koja je decenijama krasio dom Vujičića.
Kako je u recenziji knjige „Poslednji barokni Srbin: Stojan D. Vujčić - njim samim” napisao nedavno preminuli srpski književnik, istoričar književnosti i univerzitetski profesor u Budimšpešti Petar Milošević, Radovan Popović je uspeo u ovojoj biografskoj studiji prikaže dve glavne grane Vujičićeve delatnosti: građenje i negovanje jugoslovensko-mađarskih književnih i kulturnih dela, te čuvanja srpske umetničke i duhovne baštine u Mađarskoj, ali nije zapostavio ni njegovo pesničko stvaralaštvo. A temelj za građenje knjige bili su brojni dokumenti, najviše Vujčićeve prepiske, ali i činjenica da je Popovića i Vujčića vezivalo višedecenijsko prijateljstvo...
„Čitaoca zadivljuju Vujičićevi lični kontakti s takvim velikamina, kao što su Andruić, Krleža, Crnjanski, Kašanin, Veljko Petrović... Uz to se nadovezuju prijateljske veze s takođe uglednim piscima, umetnicima i naučnicima. Posebno se ističe prisno prijateljstvo s Božidarom Kovačekom, a u okviru toga Vujičićeva privrženost Matici srpskoj”, navodi se u Miloševićevoj recenziji, uz napomenu da se iz Popovićeve knjige jasno vidi i značaj porodičnih veza, pre svih sa bratom Tihomirom (1929), jednim od najperspektivnijih kompozitora u Mađarskoj, koji je tragično stradao 1975. u avionskoj nesreći u Siriji, i naročito suprugom Marijetom, vernom životnom saputnicom, ali i saradnicom, takođe uglednim prevodiocem sa srpskog na mađarski jezik, čije je jučerašnje prisustvo promociji dalo posebnu dimenziju celom događaju.
M. Stajić
