Uslovna kazna za fotokopiranje udžbenika
Viši sud u Novom Sadu potvrdio je nedavno presudu Osnovnog suda u najvećem vojvođanskom gradu i vlasnika Foto-kopirnice „Bonus” Omera Pobuđanovića iz Novog Sada
osudio na kaznu od godine zatvora, uslovno na tri godine, zbog neovlašćenog iskorišćavanja autorskog dela, saznaje „Dnevnik”.
– U tom krivičnom postupku utvrđena je povreda autorskih prava profesora Pravnog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu dr Mila Boškovića, koji predaje Kriminologiju, dr Zorana Stojanovića, koji predaje Krivično pravo – opšti i posebni deo, dr Maje Stanivuković i docenta dr Petra Đundića iz predmeta Međunarodno privatno pravo, dr Dragana Milkova iz predmeta Upravno pravo i još nekih – kaže asistent na Katedri za krivično pravo na Pravnom fakultetu UNS-a Stefan Samardžić.
U tom postupku, po njegovim rečima, profesori Pravnog fakulteta ustali su u zaštitu autorskih prava svih univerzitetskih nastavnika i saradnika, i učinili veliki korak ka pravilnoj percepciji autorskih prava i zaštiti autorskih dela koja predstavljaju vrhunska naučna dostignuća i izvanredna pedagoška sredstva. Do sada smo u tom domenu uglavnom imali priliku da se bavimo estradnom umetnošću, a pomenuta presuda pokazuje da je došlo vreme da se zaštita autorskih prava pruži konačno i pravim vrednostima.
Pobuđanović je u svojoj foto-kopirnici nekoliko godina bez dozvole autora i izdavača, Centra za izdavačku delatnost Pravnog fakulteta u Novom Sadu, foto-kopirao i prodavao uybenike profesora tog fakulteta. Nakon što su autori čiji su uybenici neovlašćeno umnožavani podneli prve krivične prijave, policijski službenici PU Novi Sad su u više navrata pretresali poslovni prostor foto-kopirnice „Bonus“ i privremeno oduzeli veći broj foto-kopija uybenika i skripti, koje su u krivičnom postupku korišćene kao dokazi, a u toku sudskog postupka i više svedoka je potvrdilo da su u više navrata u Pobuđanovićevoj foto-kopirnici, koja se nalazi u blizini Fakulteta, kupovali unapred umnožene i spiralno uvezane foto-kopije uybenika ili njihovih delova, kao i skripti iz pojedinih predmeta.
Visina koristi koju je Pobuđanović ostvario neovlašćenim umnožavanjem autorskih dela koja je izdao Pravni fakultet UNS-a, i istovremeno visina materijalne štete, po postavljenom imovinskopravnom zahtevu veća je od deset miliona dinara, ali o tom zahtevu sud nije odlučivao, već je oštećene uputio da, na osnovu krivične presude, u parničnom postupku potražuju naknadu materijalne štete.
– Značajno je istaći da je i umnožavanje samih udžbenika koji predstavljaju autorska dela krivično delo, ali i umnoženih primeraka autorskog dela, što znači da nije dozvoljeno ni foto-kopiranje foto-kopija niti njihovih delova – naglašava Stefan Samaryić. – Na osnovu Zakona o autorskom o srodnim pravima, kao autorska dela smatraju se sva pisana, ali i govorna dela, kao što su predavanja, govori ili besede ili delovi pisanih ili govornih dela, ali i prerade autorskih dela u kojima su prepoznatljivi delovi izvornog autorskog dela. Neovlašćeno umnožavanje svih navedenih autorskih dela predstavlja krivično delo.
D. Devečerski