Potrebne snažne seoske zadruge

Opština je napravila plan i program podrške za razvoj poljoprivrede na svojoj teritoriji, imajući u vidu da se poljoprivredno zemljište prostire na 22.335 hektara, a da se gotovo polovina stanovništva, tačnije 42,2 odsto, bavi poljoprivredom.

Zemljoradničke zadruge predstavljaju potencijal za oživljavanje poljoprivrede, ruralni i lokalni ekonomski razvoj i omogućavaju smanjenje migracija iz seoskih područja. Međutim, seoske zadruge su u izuzetno teškoj situaciji, u stečaju su, a u svojini imaju određene površine poljoprivrednog zemljišta. Postojeće zadruge nisu organizovane u skladu s potrebama malih i srednjih gazdinstava, te lokalna samouprava smatra da je neophodno podržati inicijative za formiranje zadruga u sredinama gde ne postoje ili ne funkcionišu. Na teritoriji opštine Nova Crnja postoje dve registrovane zadruge – ZZ „Plast” u Srpskoj Crnji i ZZ „Polet” u Aleksandrovu. Poljoprivredno zemljište je uglavnom u svojini individualnih gazdinstava i poljoprivrednih preduzeća, od kojih je veliki broj privatizovan.

U programu podrške za sprovođenje poljoprivredne politike i politike ruralnog razvoja za opštinu Nova Crnja, u pokazateljima razvoja poljoprivrede stoje podaci o tome da od ukupne površine poljoprivrednog  zemljišta 21.971 hektar čine oranice i bašte, pod voćnjacima je 166 hektara, vinogradima tri, a livade i pašnjaci prostiru se na 123 hektara.

Primetna je nedovoljna pokrivenost površina izgrađenim sistemima za navodnjavanje poljoprivrednih useva i višegodišnjih zasada. Navodnjava se ukupno 157 hektara, od kojih je 34 hektara oranica i bašti i 123 hektara voćnjaka.

Na teritoriji opštine Nova Crnja registrovano je ukupno 1.641 poljoprivredno gazdinstavo, po izvoru Uprave za trezor za ovu godinu. Najveća površina poljoprivrednog zemljišta je pod žitima – 16.048 hektara, pod industrijskim biljem bilo je 5.187 hektara, krmnim biljem 697, a šećerna repa gajila se na 213. Povrće, bostan i jagode uzgajaju se na 37 hektara, pod mahunarkma je bilo sedam, na tri se gajio krompir, a na 19 hektara ostali usevi i ugari. U proseku, jedno poljoprivredno gazdinstvo koristi 14,11 hektara.

Višegodišnji zasadi u opštini Nova Crnja, voćnjaci i vinogradi, simbolično su zastupljeni i prostiru se na svega oko 0,1 odsto ukupne površine. Ukupna površina pod voćnjacima je 200 hektara – na 157 hektara prostiru se plantažni voćnjaci, a na 43 hektara su ekstenzivni. Pod vinovom lozom je svega sedam hektara.

Kad je reč o stočarstvu, primetan je porast broja grla u odnosu na raniji period, te opština Nova Crnja spada u grupu opština koje imaju do 10.000 uslovnih grla. Struktura poljoprivrednih gazdinstava po broju uslovnih grla: 1.311 gazdinstava ima manje od četiri, 188 ima između pet i devet, 53 raspolaže s deset do 15, 20 gazdinstava ima 15 do 19, 29 gazdinstava ima 20 do 49, tri gazdinstva imaju po 50 do 99 i samo jedno gazdinstvo ima više od 500 uslovnih grla. Biljna proizvodnja u opštini Nova Crnja odvija se na 22.639 hektara poljoprivrednih površina. Najveće je učešće ratarske proizvodnje, dok su voćarstvo i vinogradarstvo zastupljeni neznatno.

Najveći prinosi su od pšenice i kukuruza. Po podacima Republičkog zavoda za statistiku iz 2018. godine o prodaji i otkupu izabranih proizvoda poljoprivrede, pšenice je bilo 18.829 tona, kukuruza 20.977, mleka 1.753 i jabuka 1.962 tone.

M. Stakić