Pazite se salmonele - Sirova jaja kao vaučer za letovanje u bolnici

u odnosu na isti period lane, kažu podaci Instituta za javno zdravlje Vojvodine u Novom Sadu. Ovog meseca zabeleženo je čak 60 slučajeva, što je dvostruko više u odnosu na ovogodišnji prosek. Mada se javlja tokom cele godine, najviše obolelih ima u letnjim mesecima. Lekari savetuju da se uzima termički obrađena hrana, da se namirnice drže u frižideru i da se ruke obavezno peru pre jela i posle toaleta.

Prim. dr Snežana Medić iz Centra za kontrolu i prevenciju bolesti Intituta za javno zdravlje Vojvodine kaže da su od 204 osobe obolele ove godine od salmoneloznog trovanja, 54 osobe sa teritorije Južnobačkog okruga, odnosno 34 su stanovnici Novog Sada.

– Od salmoneloznog trovanja hranom je tokom jula obolelo 60 stanovnika AP Vojvodine, što je duplo više u odnosu na prosečan broj obolelih na mesečnom nivou u ovoj godini. Ipak, veći broj obolelih u julu je očekivan, s obzirom na to da se najveći broj obolelih od salmoneloznih trovanja hranom tradicionalno registruje upravo u letnjim mesecima – navodi dr Medić.

Na teritoriji Vojvodine je od početka godine do 27. jula prijavljeno šest epidemija salmoneloznog trovanja hranom u četiri okruga u Vojvodini. U pitanju su porodične epidemije, u kojima je bilo između troje i šestoro obolelih, kod kojih su izvor zaraze bila jela od termički neobrađenih jaja.

Prošle godine je na teritoriji Pokrajine prijavljeno 485 obolelih osoba od alimentarnih toksiinfekcija izazvanih salmonelama. Ako je za utehu, ovo oboljenje retko uzrokuje smrtni ishod, odnosno tokom poslednjih deset godina od salmoneloza su umrla četiri bolesnika. U 2015. je, podsetimo, prijavljeno 12 epidemija trovanja hranom koje su uzrokovane salmonelama, u kojima je obolelo ukupno 67 osoba

– U 2015. od salmoneloza su najčešće obolevala deca u uzrastu do devet godina, a najmanje obolelih bilo je u uzrastu od 20 do 59 godina. Kod šest hospitalizovanih bolesnika se razvila sepsa. Mada se ovo oboljenje javlja tokom cele godine, najveći broj obolelih se registruje tokom letnjih meseci. U 2015. je u periodu od jula do septembra obolelo 43,5 osto od ukupnog broja prijavljenih obolelih - navodi dr Medić.

Salmoneloza je upalno oboljenje želuca i creva čiji uzročnik su bakterije iz roda salmonela. Ovaj mikroorganizam dospeva u organizam preko prljavih ruku, zagađene hrane ili vode. Simptomi se javljaju od 12 do 72 sata nakon unošenja bakterije u organizam, a pacijent ima groznicu, povišenu telesnu temperaturu, vrtoglavicu, bol u stomaku koji može da potraje i do pet dana.

– Javljaju se mučnina, povraćanje, grčevi u stomaku i proliv, a nakon početnih simptoma bolesnik se oseća malaksalo zbog dehidratacije. Bolest obično traje od dva do šest dana, a ukoliko se radi o težoj kliničkoj slici, neophodno je bolničko lečenje.To se obično dešava kod odojčadi i starijih osoba koje imaju i druge pridružene bolesti i stanja – naglašava dr Medić.

Namirnice koje predstavljaju potencijalnu opasnost za nastanak salmoneloza jesu one životinjskog porekla, kada se koriste u sirovom stanju. Naime, najšečće su fatalne krempite, princes krofne i torte sa filovima od jaja koja nisu termički obrađena, zatim ručno pravljen majonez, razne salate, pređela i poslastice za čiju pripremu se koriste termički neobrađeno meso, mleko i mlečni proizvodi, te opet – jaja. Voće i povrće se kontaminira sekundarno, ako se zaliva fekalnim vodama, zatim prilikom branja, transporta, pranja kontaminiranom vodom ili rukovanja s njim prljavim rukama.

Dakle, treba izbegavati nabavku kvarljivih namirnica na prodajnim mestima koja nisu opremljena rashladnim uređajima, a nakon kupovine, hranu što pre treba odložiti u frižider. U ugostiteljskim objektima, prednost bi trebalo davati toplim jelima koja se pripremaju neposredno pre obroka, a termički obrađena hrana sigurnija je od salata sa sirom i majonezom. Namirnice životinjskog porekla treba prokuvati, dobro ispeći ili pripremati na temperaturi od najmanje 80 stepeni

– Na sobnoj temperaturi pripremljeno jelo može da stoji najviše dva do tri sata. Pri podgrevanju, takođe je potrebno postići temperaturu od 80 stepeni Celzijusa. Perite ruke sapunom i vodom pre jela, posle upotrebe toaleta i nakon kontakta sa životinjama. Koristite lični ili papirni ubrus i sopstveni sapun, najbolje tečni – savetuje dr Medić i napominje da pažnju treba obratiti i na higijenu posuđa i pribora za jelo, odlaganju otpadnih materija, uništavanju legla muva, snabdevanju hlorisanom vodom za piće, kao i na higijensku pripremu hrane...

LJ. Petrović

Teške posledice kod starijih ljudi

Ukoliko prodre u krv, može da dođe do salmonelozne groznice ili salmonelozne sepse, dehidracija izaziva kolaps i šok. Smrtni ishodi su retki, a dešavaju se kod starijih bolesnika koji već boluju od neke hronične bolesti i kod odojčadi. Čovek je nosilac salmonele, izlučuje je putem stolice u spoljnu sredinu, a nema nikakvih simptoma. Postoji akutno kliconoštvo koje traje više nedelja i hronično kliconoštvo kod jedan odsto odraslih i pet odsto dece manje od 5 godina, koje obično traje duže od jedne godine.