Iduće godine se mora raditi šest meseci duže
Ostalo je još dvadesetak dana da zaposleni, ali i oni koji penzionisanje čekaju na evidenciji nezaposlenih, prikupe svu potrebnu dokumentaciju i predaju je poslednjeg dana ove godine.
Po Zakonu o PIO, svi muškarci – radnici koji ove godine pune 65 godina života i imaju 15 godina penzijskog staža, mogu u punu starosnu penziju. Za razliku od njih, oni sa 40 godina staža osiguranja i najmanje 57 života ove godine mogu otići u prevremenu starosnu penziju, odnosno onu koja podrazumeva umanjenje za godine života koje im nedostaju do 65.
Dame koje ove godine navršavaju 62 godine i imaju bar 15 godina penzijskog staža mogu u starosnu penziju. One koje navrše 38 godina staža i najmanje 56 godina i četiri meseca života imaju pravo na prevremenu starosnu penziju. Po zakonu, pripadnici oba pola sa 45 godina staža, bez obzira na starost, mogu otići u punu penziju, ali im se priznaje samo staž za koji su plaćeni doprinosi .
Već 2019. uslovi za starosnu penziju, ali i prevremenu starosnu se menjanju. Žene koje naredne godine idu u starosnu penziju moraju imati 62 godine i šest meseci života i najmanje 15 godina penzijskog staža. Dakle, moraju biti pola godine stariji. One pak koje žele da idu u prevremenu starosnu penziju moraće imati 38 godina i šest meseci staža i 57 godina života.
Muškarci koji dogodine računaju na odlazak u prevremenu penziju treba da imaju 40 godina penzijskog staža i najmanje 57 godina i osam meseci života, dok ženama treba 28 godina i šest meseci penzijskog staža i najmanje 57 godina života. Svake naredne godine, sve do 2032. uslovi za odlazak u penziju se pomeraju pola godine ili dva-tri meseca. Dakle, tek 2032. uslov starosne penzije za žene biće 65 godina života.
Radni odnos ne treba raskidati pre poslednjeg dana godine, ali je takođe važno da se Fondu PIO tog poslednjeg decembarskog dana podnese zahtev, uz prikupljenu dokumentaciju, za penzionisanje. Oni koji ove godine ispunjavaju neki od uslova za penzionisanje i žele da idu u penziju, moraju dobro znati da će svaki zahtev koji se podnese posle 31. decembra imati drugačije uslove za penzionisanje, odnosno za njega će važiti uslovi koji su zakonom predviđeni za 2019. godinu.
Radnici koji imaju uslove za prevremenu penziju u ovoj godini mogu, ali i ne moraju, podneti zahtev za penzionisanje. Sve je stvar dogovora s poslodavcem. Ukoliko im poslodavac dozvoli, oni mogu nastaviti da rade bez obzira na to što imaju neki od uslova za penzionisanje. Takođe, radnici koji pune 65 godina života i koji imaju pravo na punu starosnu penziju mogu otići u penziju, ali i ne moraju, ako poslodavac od njih traži da ostanu.
Često se postavlja i pitanje da li oni koji imaju godine života za prevremenu penziju, ali ne i pun penzijski staž, mogu nastaviti da rade do ispunjenja i drugog uslova, koji je i te kako bitan za konačan iznos na čeku. No, i to zavisi od poslodavca jer on može radnika ostaviti da radi dok ne ispuni i uslov o penzijskom stažu, ali ne mora.
Zaposleni koji su deo radnog veka proveli na radu i inostranstvu, uključujući i bivše jugoslovenske republike, treba da znaju da se o pravu na taj deo penzije odlučuje po propisima te zemlje i na to ne može uticati srpski fond. U Zakonu se napominje da korisnik starosne, odnosno prevremene starosne penzije, može ponovo ući u osiguranje, odnosno zaposliti se ili samostalno obavljati delatnost, a da pri tom nastavi da prima penziju. Dakle, starosnim penzionerima ne preti opasnost za ukidanje penzije ukoliko nastave da rade i posle penzionisanja.
Nakon što Fond donese rešenje o penzionisanju, ono stiže na kućnu adresu. Prva isplata se obavlja tako, a potom dalje zavisi od volje penzionera. On mora filijali Fonda, od koje je i dobio rešenje o penzionisanju, dostaviti broj žiro računa u nekoj banci ako želi da tako bude isplaćivan. Ukoliko je ne obavesti, penzija će i dalje stizati na kućnu adresu. Penzioner ima obavezu da Fondu prijavi promenu adrese i svaku drugi izmenu koja utiče na pravo na penziju.
Inače, pri obračunu penzije uzimaju se sve zarade od 1. januara 1970, koje se u svakoj godini upoređuju s prosečnom platom u Srbiji.
Ljubinka Malešević