ORONULA DAUNOVA PALATA U ZRENJANINU DODATNO SE OGRAĐUJE Lepotica dobija metalnu odeću
ZRENJANIN: Radnici samostalne zanatske radnje „Elektro Lumen“ iz Lukićeva, opasali su zgradu bivše Robne kuće „Beograd“ u Zrenjaninu zaštitnom metalnom mrežom, kako bi se sprečio pad delova fasade na prolaznike u ulicama Kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića, Jevrejskoj i Gimnazijskoj.
Velelepna građevina, koja se nalazi u centralnoj gradskoj ulici, prethodnih godina bila je ograđena metalnom ogradom, ali se ispostavilo da je to nedovoljno kako bi se, usled eventualnog obrušavanja gornjih delova fasade, osigurala bezbednost prolaznika.
Nekadašnja Daunova palata, odnosno Robna kuća „Beograd“, još jedan je spomenik kulture u gradu koji je prepušten zubu vremena usled zamršenih i nerešnih imovinsko–pravnih odnosa. Za sada nema ni nagoveštaja da bi u skorije vreme mogla biti rekonstruisana i da bi mogla dobiti neku namenu.
Ova arhitektonska lepotica izgrađena je u periodu od 1880. do 1882. godine i njen prvi vlasnik je bio trgovac i vlasnik ciglane Đula Daun. U Zavodu za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin kažu da zgrada stilski pripada akademizmu koji se bazirao na pedantnom prenošenju obrazaca davno preživelih stilova. Osnova graditeljskih inspiracija u ovom slučaju je nađena u arhitekturi italijanske renesanse.
Sedamdesetih godina 20. veka prizemlje je zastakljeno celom dužinom ulične fasade, što je narušilo arhitektoniku građevine i degradiralo je u velikoj meri
– Palata Daun predstavlja jednu od reprezentativnih građanskih kuća sa kraja 19. veka razvijene stambene kulture. Izvedena je prema planovima Rudolfa Jarica, arhitekte iz Budimpešte, koji je rođen u Velikom Bečkereku – ističu u pomenutom Zavodu.
Sedamdesetih godina 20. veka prizemlje je zastakljeno celom dužinom ulične fasade, što je narušilo arhitektoniku građevine i degradiralo je u velikoj meri.
– Godinama unazad zgrada je bez namene i nalazi se u vrlo lošem stanju. Krovni pokrivač od biber crepa je sasvim dotrajao te propušta vodu na mnogim mestima, kao i malter na fasadama koji otpada – navode u Zavodu za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin.
Pored Daunove palate, arhitekta Jaric izgradio je još tri značajne građevine, zgradu Vilmoša Grimbauma, tadašnjeg lokalnog trgovca i zanatlije, Honvedsku kasarnu i zgradu osnovne škole u Velikom Bečkereku, a sačuvani su jedino originalni planovi Daunove palate, potpisani marta 1879. godine, koji se čuvaju u Istorijskom arhivu Zrenjanin.
Tekst i foto: Ž. Balaban