I TESLA BIO NA NJIMA Prva Svetska izložba održana u Londonu 1851. godine i BILA JE ČUDO SVOG VREMENA

Poziv nacijama na učešće uputila je lično britanska kraljica Viktorija, a smotri su prisustvovale slavne ličnosti tog vremena, kao što su Čarls Darvin, Šarlot Bronte, Luis Kerol, Čarls Dikens... Na ovoj manifestaciji učestvovalo je 28 država, a čak šest miliona ljudi je posetilo izložbu.

Kako je navedeno u saopštenju, u današnje vreme Svetske izložbe predstavljaju globalne događaje koje se organizuju u cilju unapređenja života ljudi kroz pronalaženje rešenja sa kojima se čovečanstvo suočava. Zanimljivo, kraljica Viktorija je boravila i na narednoj izložbi u Parizu 1855.godine i to je bila prva poseta jednog britanskog monarha francuskoj prestonici posle čak 400 godina.

Na ovoj manifestaciji posetioci su prvi put imali priliku da vide kosilicu za travu i mašinu za šivenje. Na narednim izložbama predstavljeni su brojni izumi kao što su telegraf, pisaća mašina Remington, prvi telefon izumitelja Aleksandra Bela, dizel motor, zvučni film, pokretne stepenice, rendgen, bežični telefon, faks mašina i mnogi drugi. Kraljevina Srbija sa čak 302 izlagača prvi put je učestvovala na izložbi u Antverpenu 1885. godine kao jedna od 25 zemalja učesnica.

EXPO Svetske izložbe najviše su poznate i pamte se po naučnim inovacijama i umetničkim dostignućima. Neka od manje poznatih činjenica o ovim izložbama su da je, na primer, američki proizvođač Heinz na izložbi u Filadelfiji 1876. godine prvi put predstavio danas mnogima omiljeni proizvod - kečap. Na prvoj svetskoj izložbi održanoj na južnoj hemisferi, 1880. u Melburnu, ukupan broj posetilaca bio je 1,5 puta veći od broja stanovnika Melburna u tom trenutku.

Svetski poznat naučnik Nikola Tesla posetio je izložbu u Parizu 1889. godine za čije potrebe je izgrađen i to privremeno, Ajfelov toranj, Zanimljivo, na istoj izložbi bio je i veliki Teslin rival, američki naučnik Tomas Edison. Međutim, ostalo je nepoznato da li su se oni ovom prilikom sreli na Ajfelovom tornju ili negde drugde. Francuski kompozitor Klod Debisi na ovoj izložbi, zahvaljujući prvi put predstavljenom uređaju za reprodukciju zvuka, fonografu, čuo je muziku sa ostrva Jave što je presudno uticalo na njegovo kasnije stvaralaštvo. Već na sledećoj izložbi, u Čikagu, 1893. godine američki predsednik Grover Klivlend upalio je 160.000 električnih sijalica koje su obasjale noć "vetrovitog grada". Ovaj događaj označio je veliku pobedu naizmenične struje nad jednosmernom (poznat u nauci kao Rat struja) i stava Nikole Tesle nad mišljenjem Tomasa Edisona. Tako je ova Svetska izložba u Čikagu, posle one u Parizu, još jednom ukrstila sudbine ova dva genija. Malo je poznato da su u okviru izložbe održane na prelazu vekova, 1900. godine u Parizu održane čak i tadašnje druge po redu Olimpijske igre. Na izložbi u Briselu 1935. godine publika je prvi put gledala crtane filmove Volta Diznija o Mikiju Mausu u boji.

Na sledećoj izložbi koja je ponovo održana u Briselu dve decenije kasnije, 1958. godine, jugoslovenski paviljon koji je projektovao arhitekta Vjenčeslav Rihter bio je jedan od najmanjih, ali i najupečatljivijih. Od gvožđa i stakla, sa šest čeličnih lukova koji su simbolizovali šest jugoslovenskih republika, zbog svoje umetničke vrednosti dobio je zlatnu medalju belgijske krune.

Dve godine posle završetka izložbe prenet je u opštinu Vevelgem u Zapadnoj Flandriji, gde je rekonstruisan i danas je jedan od retkih sačuvanih paviljona iz te epohe - za razliku od države koju je predstavljao, a koja je nestala. Izložba u Šangaju, 2010. godine imala je rekordnih više od milion posetilaca dnevno što je brojka kojom mogu da se pohvale samo malobrojne manifestacije.

Ovu izložbu ukupno je videlo čak 73 miliona ljudi. Beograd će 2027. godine biti domaćin Specijalizovane EXPO izložbe. Iako su po obimu i trajanju, specijalizovane izložbe manje od svetskih, jednako su važne po predstavljanju inovativnosti i kreativnosti. Oko tri miliona posetilaca koji se očekuju na izložbi u Beogradu imaće priliku da se upozna za rešenjima i odgovorima na specifične izazove sa kojima se čovečanstvo suočava, navedeno je u saopštenju.