NEMA OPUŠTANJA Od početka godine u Srbiji zabeleženo preko 30 POTRESA, ali to nije kraj... Seizmolog otkriva gde se mogu očekivati zemljotresi i to oni VEĆI! Postoje tri GLAVNA PODRUČJA
Od početka 2024. godine nešto preko 30 zemljotresa dogodilo se na tlu Srbije, pokazuje lista automatski lociranih seizmičkih događaja Republičkog seizmološkog zavoda.
Iako većina ovih potresa nije prelazila jačinu od 2 stepena po Rihteru, vesti o zemljotresima koji se nižu u Boru, Novom Pazaru, Donjem Milanovcu, Svilajncu neminovno bude zebnju od potencijalnih većih potresa. Otkrivamo da li je tako nešto moguće i gde se mogu očekivati najjača pomeranja tla.
Zemljotresi poput onog u Lazarevcu koji Srbija pamti kao najjači dešavaju se jednom u 100 godina, naglašavaju stručnjaci. Iako zvuči utešno, valja se prisetiti da se taj veliki potres jačine 6 stepeni po Rihterovoj skali dogodio 1922. godine, dakle pre 101 godine. Ali, kako naglašavaju seizmolozi, u 21. veku zemljotresi te jačine ne smeju da pričine nikakvu materijalnu štetu, odnosno ne smeju da ugroze ni ljudske živote ni imovinu.
Kako objašnjava seizmolog i profesorka na Rudarsko-geološkom fakultetu Ana Mladenović, teritorija Srbije nalazi se u području Balkanskog poluostrva, koje je sa svih strana ograničeno tektonski veoma aktivnim zonama.
Glavni razlog nastanka zemljotresa na teritoriji naše zemlje je regionalno značajan tektonski proces, koji je predstavljen sudaranjem Jadranske mikroploče i Dinarida. Na graničnom delu ove dve velike tektonske jedinice stvara se velika količina napona, koji se prenosi i u unutrašnjost kontinenta. Zbog toga su zemljotresi u priobalnom području Hrvatske, Crne Gore i Albanije najjači, objašnjava Mladenović.
U centralnoj Srbiji izdvajaju se tri glavna seizmogena područja: Kopaonik, Kraljevo – Rudnik i Valjevo – Mionica.
Van ovog područja izdvaja se i područje okoline Vršca, gde su takođe zabeleženi jači zemljotresi.
Najjači zemljotresi otkad se seizmološka aktivnost beleži u Srbiji:
Svilajnac, 8. april 1893. - 5,8 stepeni po Rihterovoj skali
Lazarevac, 24. mart 1922. - 5,7 stepeni po Rihterovoj skali
Rudnik, 15. maj 1927. - 5,9 stepeni po Rihterovoj skali
Kopaonik. 18. maj 1980. - 5,8 stepeni po Rihterovoj skali
Maljen, 29.septembar 1998. - 5,7 stepeni po Rihterovoj skali
Peć, 11. februar 1662. - 5,5 stepeni po Rihterovoj skali
Jagodina, 4. februar 1739. - 5,5 stepeni po Rihterovoj skali
Vranje, 26. februar 1755. - 5,1 stepeni po Rihterovoj skali
Golubac-Nova Moldava, 10. oktobar 1879. - 5 stepeni po Rihterovoj skali
Krupanj, 25. jul 1906. - 4,6 stepeni po Rihterovoj skali
Vitina, 10. avgust 1921. - 5,4 stepeni po Rihterovoj skali
Osim toga, u istorijskom periodu zabeleženi su i jači zemljotresi u području Svilajnca. Čitavo ovo područje se, statistički gledano, karakteriše u proseku dešavanjem jednog zemljotresa magnitude veće od 5 na oko 10 do 15 godina.
Ipak, jačina zemljotresa oko 5 stepeni po Rihteru ne bi smela da pričini značajnu štetu.
Dnevnik/Blic
