JEDINO SE U VOJVODINI radi skrining na rano otkrivanje RAKA PLUĆA Karcinom otkriven kod 52 osobe
Skrining na rano otkrivanje raka pluća u Srbiji se radi samo u Institutu za plućne bolesti Vojvodine u Sremskoj Kamenici.
Ova zdravstvena ustanova već više od dve godine na području AP Vojvodine kod visokorizičnih osoba sprovodi program ranog otkrivanja raka pluća, što nas svrstava u prvu državu zapadnog Balkana koja je uvela ovaj skrining za svoje građane.
Skrining program podrazumeva otkrivanje karcinoma pluća pomoću niskodoznog skenera (LDCT), uz pomoć kojeg se mogu prikazati manje tumorske senke, koje nije moguće videti uobičajenim dijagnostičkim postupcima, kao što je rendgen (RTG). Ovom metodom u Vojvodini je u periodu od 20. septembra 2020. do 1. avgusta 2023. pregledano 4.354 pacijenata. Kod 52 je otkriven karcinom pluća.
- Skriningom na rano otkrivanje raka pluća obuhvaćene su visokorizične grupe, a informaciju o samom skriningu pacijenti dobijaju od svojih izabranih lekara u „Domu zdravlja Novi Sad”. Skrining je preporučen osobama uzrasta od 50 do 74 godine, koje su u riziku da obole od raka pluća. U tu grupu spadaju aktivni pušači i bivši pušači ako su prestali da puše pre manje od 10 godina, sa preko 30 paklo-godina ili 20 paklo-godina, uz prisutne druge komorbiditete ili pozitivnu porodičnu anamnezu karcinoma pluća. Osobe koje ispunjavaju uslove za uključivanje u skrining uz pomoć zdravstvenih radnika u domu zdravlja popunjavaju elektronski upitnik, koji obuhvata osnovne sociodemografske podatke, podatke o hroničnim bolestima, pušačkom statusu i dužini pušačkog staža i potpisuju informisanu saglasnost za snimanje grudnog koša primenom LDCT - objašnjava upravnik Klinike za pulmološku onkologiju, Instituta za plućne bolesti Vojvodine dr Goran Stojanović.
U tom periodu dijagnostikovano je ukupno 30 pacijenata sa benignim promenama i 54 pacijenta sa promenama maligne etiologije, od čega 52 je imalo karcinom pluća. Dr Stojanović objašnjava da je nakon prvog LDCT (neposredno po uključivanju u skrining) dijagnostikovano ukupno 37 pacijenata sa karcinomom i to 15 u prvom i drugom stadijumu, osam u trećem, 10 u četvrtom i četiri nepoznatog stadijuma, dok je nakon kontrolnih LDCT (period praćenja) dijagnostikovano 17 karcinoma pluća.
- Sa rakom pluća u prvom i drugom stadijumu bolesti otkriveno je 51,9 odsto pacijenata, 19,2 odsto je bilo u trećem stadijumu, 25 odsto u četvrtom i 3,8 odsto karcinoma je bilo neutvrđenog stadijuma. Od početka sprovođenja skrininga, od ukupnog broja potvrđenih pacijenata sa karcinomom pluća, 11 pacijenata (21,2 odsto) je preminulo. Velika većina preminulih (72,7 odsto) je bila u četvrtom stadijumu bolesti u vreme postavljanja dijagnoze, 18,2 odsto u trećem stadijumu bolesti, dok je jedan pacijent bio u drugom stadijumu bolesti – kaže dr Stojanović.
LJ. Petrović
