Patrijarh Porfirije ustoličen u Pećkoj patrijaršiji

Mitropoliti su uručili 46. patrijarhu i 57. poglavaru Srpske pravoslavne crkve simbole patrijarha - panagiju, odnosno ikonu koju episkop nosi na prsima, a na kojoj je predstavljena Bogorodica sa malim Hristom na rukama, dok je na drugoj strani Isus Hristos ili Sveta Trojica u vidu tri anđela, zatim žezal - štap i svečanu odeždu - zelenu mandiju.



Uvođenje u tron pratili su povici prisutnih „aksios“ (dostojan), a ovim činom, po vekovnoj tradiciji SPC, zaokružen je proces Porfirijevog preuzimanja dužnosti srpskog prvojerarha.

Patrijarh Porfirije nasledio je na tronu Svetog Save, prvog arhiepiskopa SPC, patrijarha Irineja koji je preminuo 20. novembra 2020. godine.



Izabran je za patrijarha na Saboru Srpske pravoslavne crkve održanog 18. februara 2021, a dan kasnije uveden je u najsvetiji tron arhiepiskopa pećkog, mitropolita beogradsko-karlovačkog i patrijarha srpskog u Sabornoj crkvi u Beogradu čemu je prisustvovao predsednik Srbije Aleksandar Vučić i drugi visoki zvaničnici Srbije i iz regiona, kao i predstavnici drugih verskih zajednica.

Srbi i Albanci da zajedno grade mir na KiM

Patrijarh srpski Porfirije pozvao je danas, u besedi posle ustoličenja u Pećkoj patrijaršiji, Srbe i Albance i sve koji žive na Kosovu i Metohiji da čuvaju jedni druge i da zajedno grade mir.



Mir koji dolazi kao dar Božiji siguran je i jedini nepokolebljiv, to je unutrašnji mir u nama samima, ali i spoljašni sa svima oko nas. Zbog tog mira i služimo svetu liturgiju jer to je ono što Gospod od nas očekuje, ali i njegova Mati koju danas proslavljamo, poručio je patrijarh.



Ističe da to od nas očekuju i naši preci i prethodnici i dodaje da je pećki tron najbliži presto Bogu koji je naš narod sagradio.



Zato je Pećka patrijaršija naša najsigurnija kuća, a i ako smo i daleko od nje, ne smemo je zaboraviti jer odavde dolazi blagoslov Božiji, Svetog Save, a taj blagoslov čuva sve naše svetinje na KiM, čuva Crkvu i srpski pravoslavni narod da opstane u svom domu jer je Kosovo i Metohija dom srpskog pravoslavnog naroda. Ovde smo se rodili za Hrista, ovde na KiM smo videli svetlost istinitu, stekli veru istinitu Trojici nerazdeljivoj, kazao je Porfirije.



Patrijarh ističe da pećki tron najbolje čuvaju monahinje u tom manastiru, ali i drugi monasi u južnoj pokrajini i naglašava da srpski pravoslavni narod koji živi na KiM je taj koji uzdiže pećki tron najviše što se može uzneti.



Naša međusobna podrška i naše zajedničke molitve deo su naše neraskidive zajednice koja je iznad svake ideologije, iznad svake politike i zato braćo i sestre, sabrani ovde u Pećkoj patrijaršiji najbolje što možemo je da se molimo Presvetoj Bogorodici da nas zastupa kod Gospoda da nam on podari mir i razumevanje, mir u našim srcima, mir u porodicama, u društvima, u narodu, među susedima, naš mir zajedno sa njima i mir iznad svega, kazao je patrijarh.



Porfirije je nakon ustoličenja blagoslovio sve koji zazivaju Gospodnje ime i istakao da je najvažniji razlog koji je sve sabrao danas u Pećkoj patrijaršiji proslava pokrova Presvete Bogorodice, što nije proslava samo jednog događaja iz njenog života, već događaja iz našeg života, ali i znak svedočanstva staranja Bogomatere.



Kako kaže, proslavljanje praznika, nas pravoslavne Srbe, kao i druge hrišćane iznova raduje jer iznova shvatamo i podsećamo da smo narod Božiji, da njemu pripadamo, da njegov blagoslov spasenja prihvatamo, da imamo dom, crkvu našu, ali i da pripadamo svojim porodicama, narodu, i društvu, ali i zajednici svih naroda sveta.



To je glavni razlog zbog kojega smo došli, zbog kojega je i srpski patrijarh danas ovde, to je razlog koji nam daje mogućnost da se zajedno svi molimo za sve ljude, za zajednicu ljubavi, za mir i dobro koje Hristos daruje i želi da ga svi imamo, a i Presveta Bogorodica nosi taj mir, sve vas sabrane, ali i sve koji su u duhu sa nama pozivam da se molimo za sve ljude, za svu braću i sestre, za sve sunarodnike, ali i za sve one sa kojima živimo na ovim prostorima, uključujući pre svih braću Albance, kazao je.



Pozvao je sve da zajedno grade mir kao što su, kako kaže, gradile srpske porodice sa albanskim koje su i u dobra i u loša vremena čuvale Pećku patrijaršiju i Dečane.



Ukazuje na to da su upravo ti Albanci, bez obzira na to što su muslimani ili, kako kaže, baš zbog toga što su muslimani - verujući ljudi, znali za moć molitve.



Znali su da tamo gde se ona uznosi prisutan je Bog, znali su da se u pravoslavnim svetinjama moli i za njih i za njihovu decu i da Bog ne gleda na to ko je ko, da su svi Božija deca, dodaje.



Naglasio je to jer, kako kaže, želi da svi znaju stav SPC i patrijarha srpskog kako niko ne bi naknadno pripisivao srpskoj crkvi nešto drugo, da ne bi učitavao drugačiji program srpskog patrijarha od programa koji je različit od jevanđelja Hristovog.



Mnogi govoreći o miru danas čitavom svetu neretko žele nemir, šta više nameću ga i kada se povećava opasnost od najpogubnijeg sveopšteg rata, program SPC i patrijarha je mir i prvo pomirenje i praštanje i mir sa onima koji su nam najbliži, mir kao jedina mogućnost opstanka naše i njihove dece. Svima na Balkanu treba da bude jasno da su naša deca najvažnija nama koji živimo ovde i da šansu da im ostvarimo da žive u miru možemo najpre mi, poručio je Porfirije.

Patrijarh Porfirije je na Kosovo i Metohiju stigao u petak kada je prvo posetio Prizren, a u kasnim večernjim satima stigao je u Pećku patrijaršiju - tradicionalno sedište u kojoj su vekovima ustoličavani srpski patrijarsi, a ujedno i naziv za Srpsku patrijaršiju, odnosno Srpsku pravoslavnu crkvu i to u periodu od 1346. do 1766. godine kada je kao pomesna crkva imala stepen patrijaršije i svojstvo autokefalnosti.



Sedište Pećke patrijaršije je bilo u Pećkom manastiru, a osnovni naslov poglavara bio je arhiepisop pećki i patrijarh srpski.



Istorija Pećke patrijaršije deli se na tri perioda i to tako da prvi obuhvata period od 1346. do 1463. godine, zatim od 1463. do 1557. i od 1557. do 1766.

Autokefalnu Srpsku arhiepiskopiju 1219. godine ustanovio je Sveti Sava, a ta srednjevekovna Srpska arhiepiskopija naziva se Žičkom, odnosno Pećkom ili Žičko-pećkom arhiepiskopijom i obuhvatala je sve episkopije na području Srpske kraljevine.



U vreme stvaranja Srpskog carstva uzdignuta je 1346. godine na stepen patrijaršije, a na saboru koji je održan u Skoplju, srpski arhiepiskop Joanikije II je proglašen za prvog srpskog patrijarha, sa prestolom u Pećkom manastiru.



Krajem 14. veka i tokom 15. veka, sve episkopije potpale su pod novouspostavljenu tursku vlast, a period borbe za opstanak Pećke patrijaršije započeo je nakon smrti srpskog patrijarha Arsenija II, 1463. godine.



Borba za obnovu Pećke patrijaršije uspešno je okončana 1557. godine i to izborom srpskog patrijarha Makarija, rođaka Mehmed-paše Sokolovića.



Dva veka nakon toga, česti ustanci i seobe Srba iz Osmanskog carstva oslabile su srpsku crkvu i uzdrmale samostalnost Pećke patrijaršije koju su 1766. godine uspeli da ukinu fanarioti zajedno sa turskim vlastima.



Pećka patrijaršija je ponovo uspostavljena 1920. godine, a prvi patrijarh koji je u Pećkom manastiru ustoličen, nakon obnavljanja patrijaršije, je patrijarh Dimitrije i to 24. avgusta 1924. godine.



Kasnije su u Pećkoj patrijaršiji ustoličeni i njegovi naslednici na tronu Svetog Save - patrijarh Varnava 6. jula 1930, patrijarh Gavrilo početkom avgusta 1938, patrijarh German 29. maja 1960, patrijarh Pavle u julu 1994. godine i patrijarh Irinej u oktobru 2010.