Sto godina od osnivanja i dve decenije novog života Bunjevačkog kola

Ovo Udruženje građana neguje tradiciju i kulturu bačkih Bunjevaca koji sebe smatraju autohtonim narodom. Pored akademije, u sredu uveče je u somborskom Narodnom pozorištu održan i veliki tamburaški koncert pod nazivom „Bunjevačko kolo svojoj varoši“.

Proslavu, koja je zbog okolnosti izazvanih pandemijom koronavirusa održana sa „zakašnjenjem“ od jedne godine, uveličao je i Antonio Ratković, somborski gradonačelnik sa saradnicima, kao i predsednica Nacionalnog saveta bunjevačke nacionalne zajednice dr Suzana Kujunyić Ostojić, kojima je domaćin bio Dejan Parčetić, aktuelni predsednik UG „Bunjevačko kolo“. Gradonačelnik je članovima ovog udruženja građana čestitao veliki jubilej i istakao značaj koji UG „Bunjevačko kolo“ ima za očuvanje kulture i  tradicije Sombora, jer su, prema njegovim rečima, multikulturalnost i multietničnost osobine kojima se grad kojem je na čelu posebno ističe i ponosi. Tokom akademije prisutni su imali priliku da se upoznaju sa istorijom „Bunjevačkog kola“ u šta su ih uputili dekan ovdašnjeg Pedagoškog fakulteta dr Saša Marković, istoričar Arsen Mijatović i Aleksandar Bošnjak, jedan od potomaka osnivača  i rukovodilaca „Bunjevačkog kola“.

„Bunjevačko kolo“ je formalno radilo i tokom mađarske okupacije od 1941. do 1944. godine, a ugašeno je u prvim mesecima nakon oslobođenja. Sva imovina „Bunjevačkog kola“ ukazom komunističkih vlasti postala je 1945. godine, nakon ukidanja prava Bunjevcima da se tako nacionalno izjašnjavaju, vlasništvo Hrvatskog prosvjetnog doma.

Kasnije je sve preneto na  KUD „Vladimir Nazor“, nastavljača nekadašnjeg HKD „Miroljub” čiji su se članovi izjašnjavali kao Bunjevci koji su sastavni deo hrvatskog nacionalnog korpusa. Rad somborskog „Bunjevačkog kola“ obnovljen je 2000. godine.

Za razliku od Subotice, gde je bunjevačka „Pučka kasina“ postojala i radila još od 1878. godine, somborski Bunjevci, sve do 1921. godine, nisu imali svoje nacionalno i kulturno udruženje, da bi te godine bilo osnovano u Somboru „Bunjevačko kolo“. Osnovni cilj je od početka bio da se kod ovdašnjih Bunjevaca širi prosveta, kultura i nacionalna svest. Prvi predsednik „Bunjevačkog kola“ bio je politički prvak Bunjevačko-šokačke stranke Antun Tonika Bošnjak.

Od svojih početaka „Bunjevačko kolo“ je negovalo tradicionalne običaje i kulturni život somborskih Bunjevaca, pa su priređivani pozorišni komadi, organizovana su bunjevačka prela, kao i tradicionalne narodno-crkvene svečanosti, poput Dužionice, Spasova ili Brašančeva, koje su javno obeležavane po gradskim ulicama, a neko vreme u sklopu ovog udruženja su radile i sportske sekcije.

M. Miljenović