U Banatskom Aranđelovu otkrivena spomen-ploča dobrovoljcima

Imena su postavljena na spomenik kralju Aleksandru Prvom Karađorđeviću, koji je srušen za vreme Drugog svetskog rata, a obnovljen je 2002. godine.

Svečanost obeležavanja 103. godišnjice proboja Solunskog fronta i 100 godina od naseljavanja kolonista posle prvog svetskog rata na područje Banatskog Aranđelova, započeta je himnom Srbije „Bože pravde“ u izvođenju Ženske pevačke grupe iz Novog Kneževca. Zamenik predsednika novokneževačke opštine Dejan Jančić je istakao da su se na spomen- ploči zajedno našla imena dobrovoljaca kolonista i meštana Banatskog Aranđelova, baš kao što su zajedno ti hrabri ljudi, tamo daleko, ponosno klicali „Živela Srbija” u bespoštednoj borbi za slobodu Srbije i srpskog naroda.

- Naša je obaveza da im se na ovaj skroman način odužimo i ovom spomen -pločom obavežemo buduće generacije na trajno pamćenje naše svetle istorije, da se sa pijetetom sećamo srpskih dobrovoljaca koji su se borili u Prvom svetskom ratu - rekao je Jančić.

Vasilije Majstorović, sin solunskog dobrovoljca Mitra Majstorovića, naveo je da je iz Banata bilo skoro 2.000 dobrovoljaca u Prvom svetskom ratu, sa područja novokneževačke opštine 90, a iz Banatskog Aranđelova 13. Majstorović je podsetio na imena dobrovoljaca iz Banatskog Aranđelova i okolnosti pod kojima su išli da se bore za oslobođenje Srbije.

- Malo je reči kojim se može opisati junaštvo i patriotizam naših ljudi koji su svoj život stavljali na raspolaganje svojoj zemlji Srbiji. Zbog toga mladi iz pijeteta prema našim precima imaju obavezu da neguju sećanje na rodoljublje koje su oni pokazali stupanjem u dobrovoljačke jedinice srpske vojske - poručio je Majstorović.

Generalni sekretar Matice srpske, istoričar i književnik dr Milan Micić, koji je i potomak dobrovoljca naseljenog u Banatu, istakavši da su spomen-ploča i spomenik kralju Aleksandru Provm Ujedinitelju u Banatskom Aranđelovu, spomenik srpskom jedinstvu i spomenik ljudima iz svih srpskih krajeva koji su se zajednički borili, da se pravdom istorije nađu na zajedničkoj ploči.

- Ovde su dobrovljci kolonisti i dobrovoljci meštani i ovo je prvi spomenik u srpskom narodu ovakve vrste, spomenik na kome su zajedno, kao što su zajedno bili u jednoj istoj, velikoj borbi - naglasio je Micić.

On je izrazio očekivanja da će uskoro takva spomen -obeležja dobrovoljcima i kolonistima biti podignuta u Srpskom Krsturu, Đali i Novom Kneževcu, podsetivši da je pre mesec dana ploča sa imenima solunskih boraca i kolonista otkrivena u obližnjem Podlokanju. 

– Ti ljudi su bili zaboravljeni, na rubu pamćenja i mi moramo da odamo priznanje njihovim životima, jer rat nisu samo generali i vojvode, koji komanduju juriše, rat su ovi obični, mali ljudi koji su rešili da promene uniformu i državu, znajući kakvu cenu plaćaju za to. To su bili ljudi koji su se borili za Srbiju, otadžbinu koju pre toga nisu videli. Borili su se za Srbiju u trenutku kada je bila okupirana, nisu se priključivali pobednicima, jer se tada nije znao ishod rata. Kada se rat završio našli su se ovde i suočili se sa lošom zemljom, teškim uslovima kolonizacije, masovnim oboljevanjima i umiranjima, što je proizilazilo iz teških uslova života, nastavljajući započetu borbu na Dobrudži, Kajmakčalanu i Solunskom frontu - ukazao je dr Milan Micić.

U kulturno-umetničkom delu programa, pored Ženske pevačke grupe iz Novog Kneževca, nastupile su Magdalena Turo, učenica OŠ „Jovan Jovanović Zmaj“ iz Banatskog Aranđelova i studentkinja na master studijama Akademije umetnosti u Novom Sadu Zorana Momić.

Tekst i foto: M. Mitrović