Srpski dobrovoljci imenom i prezimenom
NOVI KNEŽEVAC: Promocija knjiga „Srpski dobrovoljci iz Banata, Bačke i Baranje 1914-1918” i „Kolonistička naselja 1920-1941 (Banat, Bačka Srem)” generalnog sekretara Matice srpske dr Milana Micića, istoričara i književnika, priređena je nedavno u Narodnoj biblioteci „Branislav Nušić” u Novom Kneževcu.
U ulozi domaćina bili su Kaća Momirov Okovacki i Mile Klepić, koji su ukazali na plodno stvaralaštvo i objavljenih 47 knjiga iz pera Micića, od kojih je najznačajniji opus o dobrovoljcima Prvog svetskog rata i kolonizaciji između dva svetska rata.
Promocija je upriličena u prisustvu potomka dobrovoljaca i kolonista iz naselja novokneževačke opštine, a prisustvovali su predsednica Irena Slavković i drugi gosti. Tematika knjiga dr Milana Micića i njegovo izlaganje probudilo je pažnju jer je poseban osvrt dat o meštanima iz naselja njihove opštine, kao i o naselju Podlokanj, koje je u žiži zbog obeležavanja 100 godina od kolonizacije i naseljavanja tog sela.
Knjiga „Srpski dobrovoljci iz Banata, Bačke i Baranje 1914–1918” sadrži imena 4.400 srpskih dobrovoljaca meštana starosedelaca, a kako je ukazao Micić, sa teritorije današnje opštine Novi Kneževac je oko stotinu imena.
- To su ljudi koji su ratovali u srpskoj vojsci i ova knjiga govori upravo o njima, dok je druga knjiga vezana za stogodišnjicu kolonizacije koja se obeležava ove i narednih godina, a neposredan povod ovog susreta u Novom Kneževcu jeste obeležavanje jubileja u Podlokanju, gde se otkriva spomen ploča srpskim dobrovoljcima i kolonistima koji su naseljeni u ovom selu. Među 20 naselja opisanih u knjizi „Kolonistička naselja 1920-1941” je i Podlokanj - rekao je dr Milan Micić.
Meštani i kolonisti borci za istu nacionalnu ideju
Značajan događaj zakazan je za 18. septembar u Banatskom Aranđelovu. Reč je o otkrivanju spomen-ploče srpskim dobrovoljcima naseljenim u ovom mestu i meštanima dobrovoljcima u Prvom svetskom ratu.
- To je prvi slučaj za sada, da se dobrovoljci kolonisti i meštani nalaze na jednoj zajedničkoj spomen -ploči - naglasio je Micić. - Biće to jedan spoj; jer je na ovom prostoru kolonizirano više od stotinu dobrovoljaca, ne govoreći o optantima iz Mađarske i kolonistima u vreme komunista, a bilo je i oko stotinu dobrovoljaca meštana. Oni su se u ratu našli zajednički i zajedno se borili pod istom zastavom. Postoje podaci, a to je rekao i pukovnik Stefan Hadžić, komandant Prve srpske dobrovoljačke divizije, da je bilo najviše dobrovoljaca Bosanaca, potom Banaćana sa Bačvanima i Baranjcima, pa onda Sremaca i Slovenaca sa Ličanima. I na ovom prostoru posle izvršene kolonizacije našli su se dobrovoljci Banaćani i našli su se dobrovoljci iz Bosanske Krajine, Bosanskog Petrovca, Drvara i Bosanskog Grahova i drugih mesta. To su ljudi koji su se borili za jednu stvar, za srpske nacionalne ideje. Oni su zajednički stvorili jugoslovensku državu, bili čuvari i simboli jugoslovenske države, pa i zaslužuju da se o njima više zna i istakne njihov doprinos.
Poseban akcenat u predstavljanju knjiga o srpskom dobrovoljačkom pokretu i kolonizaciji između dva svetska rata, Micić je dao mikro istoriji, odnosno srpskim dobrovoljcima sa teritorije ovog područja iz Đale, Srpskog Krstura, Novog Kneževca, Obilićeva, Banatskog Aranđelova sa njihovim imenima i prezimenima, što su malo poznati podaci koji postoje o njima.
Istraživanje dr Milana Micića o kolonizaciji na ovom području posebno je obuhvatilo posed Ladislava Baćanjija u okolini Banatskog Aranđelova sa oko 8.600 katastarskih jutara zemljišta, kao i proces naseljavanja kolonista, dobrovoljaca i optanata i stvaranju novih naselja Podlokanj, kolonije Stari majur koja je danas deo Banatskog Aranđelova i Malog Sigeta.
Književni susret u Novom Kneževcu dr Milan Micić je iskoristio da ovom prilikom Narodnoj biblioteci „Branislav Nušić” pokloni tridesetak vrednih knjiga.
M. Mitrović