Značaj primene probiotika u eri kovid-19

Ta ogromna vojska  korisnih bakterija nas štiti od onih loših bakterija, virusa i drugih bioloških pretnji za ljude. Profesorka dr Nadica Kovačević iz Klinike za infektivne bolesti Kliničkog centra Vojvodine kaže kako smo, na žalost, imali priliku da budemo svedoci te činjenice u protekloj godini, tokom koje je veliki broj bolesnika sa kovvid-19 lečen u Kliničkom centru Vojvodine.

Kako objašnjava, pre više od 2000 godina Hipokrat je rekao  “Sve bolesti kreću od creva” čime je prepoznata uloga i važnost našeg digestivnog sistema. Danas je poznato  najmanje 25 oboljenja čiji se nastanak povezuje sa izmenjenom crevnom mikrobiotom. Skoro 80 odsto ćelija imunog sistema se nalazi upravo u digestivnom sistemu, što znači da problemi u crevima utiču na imuni sistem čitavog organizma. Stoga možemo reći da su zdrava creva  preduslov našeg ukupnog zdravlja.

Zdrav crevni sistem treba da sadrži oko 85 odsto dobrih bakterija. Smanjenje njihovog broja omogućava naseljavanje patogenih, odnosno loših, mikroorganizama. Svaka osoba ima različitu varijaciju crevne mikroflore i samim tim različitu zaštitnu aktivnost koja se smatra jedinstvenom kao otisak prsta. Međutim te korisne bakterije su živi mikroorganizmi i kao takvi podložni su štetnim uticajima iz spoljne sredine. Određena hrana, piće, lekovi, preterano hlorisana voda, stres, čak i amalgam iz zuba, imaju štetno dejstvo na mikrofloru creva. Usled dejstva patogenih mikroorganizama ili štetnih faktora iz spoljne sredine, stabilnost crevne mikroflore se narušava i tada je neophodno naseljavanje digestivnog trakta probiotskim kulturama koje će povratiti narušenu ravnotežu u crevima.

- Probiotici su živi mikroorganizmi koji ako se unose u dovoljnim količinama  i dovoljno dugo, mogu da budu korisni za zdravlje domaćina. Postoji više bakterijskih probiotika i samo jedna probiotska gljivica, saharomices bulardi. Probiotici za sebe vezuju veliki broj štetnih bakterija i virusa i ubrzavaju njihovu eliminaciju iz organizma. Zbog toga se kod pojave crevnih infekcija primenom probiotika mogu da ublaže simptome bolesti i skrate trajanje dijareje – objašnjava dr Kovaćević.

Istraživanja su pokazala da se u kovid-19 virusnoj infekciji dijareja javlja  kod oko 20 odsto bolesnika. Mehanizmi koji uzrokuju dijareju tokom kovid-19 su višestruki i najvećim delom su uslovljeni samim virusom.

- Međutim, pojava kovid-19 donela je i široku, ponekada vrlo nekritičnu  primenu  antibiotika, što je uslovilo i pojavu njihovih neželjenih efekata. To se pre svega odnosi na  antibiotski uzrokovane dijareje, a posebno klostridijum dificile infekciju koja je godinama unazad globalni zdravstveni problem i jedna od vodećih intrahospitalnih infekcija u svetu.. Teži oblici ove infekcije zahtevaju bolničko lečenje i javljaju se uglavnom kod starijih osoba sa lošom imunološkom odbranom – navodi dr Kovačević i dodaje kako se na Klinici za infektivne bolesti iz godine u godinu kontinuirano leči veliki broj ovih bolesnika, u skladu sa savremenim terapijskim smernicama.

Dr Kovačević naglašava kako problem klostridijum dificile infekcije postaje uvećan činjenicom da skoro trećina bolesnika nakon prve epizode bolesti, u narednih šest nedelja razvija relaps.  Glavni predisponirajući faktor za to je upravo destabilizovana zaštitna crevna flora. U prevenciji ponovnog javljanja klostridijum dificile infekcije značajno mesto zauzimaju probiotski preparati koji u svom sastavu sadrže gljivicu saharomices bulardi. Glavna prednost ove probiotske gljivice je to što može da se koristi u kombinaciji sa antibioticima, jer je prirodno otporna na njih i to je čini idealnim probiotikom u borbi protiv antibiotski uzrokovanih dijareja.

- Istraživanja su pokazala da je rizik za dobijanje klostridije smanjen za više od 50 odsto, ako se sa primenom probiotika počne u prva dva dana od primene antibiotika,. Regeneracija crevne mikroflore kod akutnih dijareja postiže se za tri do pet dana, jer su oštećenja prirodne mikroflore blaža i kraća. Zbog toga terapija probiotskim preparatima može da traje oko pet dana. Kod antibiotski uzrokovanih dijareja, narušavanje zaštitne crevne flore je veće i dugotrajnije, te se primena probiotika preporučuje kontinuirano sve vreme tokom antibiotske terapije i dva do tri meseca nakon prestanka njihove primene, jer je to period potreban za potpunu  prirodnu regeneraciju zaštitne crevne mikroflore – objašnjava dr Kovačević.

Prema njenim rečima, u doba velikog broja preparata koji služe za prevenciju i održavanje zdravlja, preparati probiotika su ubedljivo među najbrojnijima. Na sam pomen probiotika  njihovo dejstvo se vezuje na zaustavljanje dijareje, ipak njihov uticaj na naše zdravlje je mnogo veći.

         Ljubica Petrović